
2023-1 Italië (Piemont en Aostadal) – overzicht touren

Woensdag 29 maart 2023. Weer: lekkere temperatuur vandaag. Zon, wolkjes.
De route volgens het boekje is bijna niet mogelijk, het zijn vooral losse stukken die je aan elkaar moet plakken. De goede volgorde is steeds opnieuw weer uitzoeken. Het eerste doel vandaag is het Sanctuario Vicoforte, ‘alweer’ een kerk en naar al snel blijkt, niet zo maar een. De kerk met de grootste elliptische koepel ter wereld, maar afgezien daarvan een stevige concurrent met de kerk die we gisteren zagen. Wat een pracht en praal.
We rijden via Murazzano, dat zich als een lint laat zien bovenop de bergrug
Stop 2, los natuurlijk van de koffie- en boterhammenstops, is het kerkhof van Dogliani. Beter gezegd, de ingangspartij daarvan, gemaakt door Giovanni B. Schettino aan het eind van de 19e eeuw. Wat je noemt wel héél apart.
Zo komen we uiteindelijk op de CP Augusta Bagienorum terecht. Nou ja eigenlijke geen camperplek, maar een hele grote verharde parkeerplaats waarbij je je afvraagt waarom die hier ligt. Honderden meters rondom helemaal niets, behalve een klein kapelletje. Dat overigens van binnen gestript is en waaraan aan gewerkt wordt. Daar vlakbij staat wel een bord met een verwijzing naar een Romeinse archeologische opgravingssite. Maar daar mag je met de auto niet inrijden en lopen is zo te zien veel te ver. Het is nog vrij vroeg in de middag, dus stoelen naar buiten en boek erbij. Een enkeling die de hond komt uitlaten, maar verder helemaal niets. ’s Nachts pikkedonker en oerstil.
Km-stand 156570.
Donderdag 30 maart 2023. Weer: lekkere temperatuur vandaag tot wel 20º. Zon, wolkjes.
We pakken de route op naar Cherasco en parkeren daar de camper op een héél klein plekje, maar de achterwielen kunnen op het gras en dan gaat het net. In de stad is de markt gaande op het einde van de hoofdstraat. Het plaatsje stelt verder niet veel voor. De mooie uitgang aan het eind van de straat is aan de andere kant gewoon baksteen.
Via Bra gaan we naar Alba, de truffelstad. Zwarte en witte truffels die vooral in het najaar op de wereld-truffelmarkt in Alba verhandeld worden. Beide soorten voornamelijk zwart voor een prijs van 2-3 euro per gram! We parkeren op een gigantische parkeerplaats en eten maar eens eerst een boterham. Het centrum lijkt te ver weg om lopend te doen, maar als we later wegrijden zien we dat er dicht bij dat centrum nog een P-plaats is. Oké, doen we. Betalen moet je wel: € 0,90 per uur, dat is nog eens andere koek als thuis € 2,40/uur. Bovendien is er vrij parkeren tussen 13 en 14 uur en wanneer zijn wij er….? Juist, precies dan. We lopen het centrum in en zien hoe de stad overspoeld wordt met jongeren, Blijkbaar zijn de scholen net uit.
Alba is ook de thuisstad van Ferrero, de wereldberoemde chocoladefabriek. Wie kent de reclame van ‘Ferrero-Küschen’ nog? Wij gaan naar de hoofdingang van de fabriek, wellicht is daar ook ergens een bezoekerscentrum. Zo te zien is dat er inderdaad, want de -tig touringcars die hier staan zullen zeker niet voor het personeel zijn. Nu hebben ze daar 4 parkeerplaatsen staat op de elektronische borden: allemaal complet. De P-plaats tegenover de ingang heeft 1000 plaatsen, maar dan toch nog te weinig. Dan toch maar niet op bezoek want we kunnen nergens parkeren. Van een afstand zien we later het enorme fabriekscomplex. Het terrein is groter dan de stad Alba, die toch 32.000 inwoners telt.
Na terugkomst in de camper gaan we richting Barbaresco, Neive en Mango. Iets meer de bergen in. In de laatste plaats staan we tegenover het kerkhof op een P-plaats langs de weg. Straks slapie doen.
Km-stand 156640.
Vrijdag 31 maart 2023. Weer: zon, 19/20º
Wat een mooi plekje was dat, lekker geslapen ondanks dat er ’s morgens natuurlijk wel wat verkeer over de weg kwam. Alles went.
We rijden vooral door de wijnbergen, afgewisseld met grote velden hazelnoten. Onze route gaat door een gebied waar de grond heel geel is, kenmerkend voor ‘de Langhe’ zoals het hier heet. De hoogte varieert tussen de 300 en 600 meter en wij zien echt constant vergezichten. Het is ongelofelijk hoe dat kan, achter elke bocht weer opnieuw grote uitzichten, nauwelijks ‘gehinderd’ door bomen. Over heel rustige wegen, soms over kilometers zonder een enkele tegenligger…. en dat is maar goed ook. Passeren is vaak bijna niet mogelijk. Als je dan weer wel op een wat breder stuk komt, is de eerste gedachte ‘gelukkig, zonder problemen gemeisterd’.
Eerste halte is Diano d’Alba, meer in het bijzonder de kerk en haar ligging boven op een bergtop. Zo mogelijk nog mooiere vergezichten, badend in de zon. Een smalle en heel steile oprit naar de kerk (kun je volgens de Italiaan die kwam adviseren) om dan terecht te komen op een ruim plein. Zeer de moeite waard.
In Sinio hebben ze een prachtige camperplek, maar voor ons is het alleen een lunchplek.
Via Grinzane Cavour met een mooi museum-kasteel en Serralunga d’Alba met een verdedigings-kasteel gaan we naar onze overnachtingsplek.
Het is nog geen half drie als we op de CP in Castiglione Falletto aankomen. Lekker een middagje relaxen in het zonnetje. In de loop van de middag krijgen we 3 collega’s en dat voelt weer wat vreemd aan omdat we de laatste tijd overal alleen stonden. Ook onderweg zie je nauwelijks een camper.
Op de CP hebben ze ook stroom voor het opladen van e-bikes, niet voor de camper dus. Voor ons wel geschikt voor het opladen van het scheerapparaat omdat de omvormer in de camper geen sjoege geeft. Dat maakt verder niet veel uit, alle andere dingen kunnen via de 12V opgeladen worden en ons koffiepapaatje heeft vorig jaar al de geest gegeven. Dat doen we nu gewoon ouderwets met kokend water en filters..
En dan nog even dit:
In het verleden stonden overal bij de ingang van de bebouwde kom borden met de waarschuwing dat je snelheid electronisch gecontroleerd wordt. Dat was het.
Verschil met nu is dat er daadwerkelijk van die flitspalen, eigenlijk zijn. het flitskasten, langs de weg staan. In grijze, blauwe en oranje uitvoering. Ze waren gegarandeerd in de uitverkoop want we hebben er in geen enkel land nog zoveel overal gezien. Er is geen dorp meer zonder.
Zaterdag 1 april 2023. Weer: lekkere temperatuur vandaag, tot 20º. Zon, wolkjes.
Van route 10 gingen we naar route 9 en nu stappen we over naar route 12. Maar eerst gaan we nog naar La Morra en Novello. Beide plaatsen bereik je alleen door heen en weer ter rijden, maar dat is wel de moeite waard, prachtige routes. Dan gaan we binnendoor via een afkorting naar Acqui Terme en Ovada. Ook weer zoiets: we zien de CP in Acqui Terme en denken dat die in Ovada misschien leuker is. Maar, inderdaad, dat is helemaal niet zo, dus rijden we een heleboel kilometers dubbel. Soit.
Zondag 2 april 2023. Weer: lekkere temperatuur vandaag, tot 20º. Zon, wolkjes. Het wordt eentonig 🙂
En dus worden we wakker op de CP in Acqui Terme. Zo druk en rumoerig het verkeer gisteravond was, zo stil is het nu. Voor de eerste keer deze reis staat de camper aan de stroompaal. Niet dat het nodig, maar de stroom is bij de prijs € 10,- inbegrepen. Af en toe de accu flink doorladen kan ook geen kwaad en de koelkast heeft geen gas nodig.
Onze P-kaart is geldig tot 17 uur en we besluiten om eerst eens naar de stad te wandelen. Het zijn 1,5 km naar de beroemde Romeinse heet-water-zwavel-bronnen midden in de stad: 75º en stinken maar. Maar voordat we bij die bron zijn komen we langs de kerk van de Parochia di Nostra Signora, ofwel de Assunta Cattedrale. Onderweg worden we constant aangesproken door verkenners die olijftakken willen slijten. Diezelfde palmtakken die opzij van de kerk massaal gezegd worden door de kerkelijke kopstukken. Wij gaan maar eens eerst binnen kijken en ook hier weer verbaast ons de schoonheid. Als we volop aan het rondkijken zijn komt onder gezang de zegen-ploeg van de olijftakken naar binnen, gevolgd door een heleboel mensen. Iedereen naar het altaar-deel van de kerk en wij stilletjes naar buiten.
In Spanje is de week voor Pasen de Semana Santa, maar of dat in Italië ook zo is weten we niet.
De bron ligt wat verder en als je daar eens flink je neus opgehaald hebt, eet je daarna voorlopig geen gekookt eitje maar. Een groot terras op het plein nodigt uit voor een kop koffie en als we dan onze caffe americano en een caffe cappuccino met plezier genuttigd hebben, is de rekening € 3,30. Samen dus, voor de duidelijkheid.
Om kwart over twaalf zijn we weer terug bij ons huisje. Lekker in het zonnetje zitten en een boterham nuttigen. 2 Uurtjes later gaan we naar Nizza Monferrato en vervolgens naar Asti. Als we daar op een mega-gigantisch parkeerterrein staan dringt de vraag zich op wel/niet hierblijven. Uiteindelijk kiezen we voor doorrijden, maar niet nadat we nog even de plaatselijke cattedral bezichtigd hebben. Dan moeten we stad uit en blijkt hier groot die is, het duurt een eeuwigheid voor je er uit bent. Over slechte en zeer slechte wegen. Als we terug zijn moeten weer alle schroeven en moeren aangedraaid worden.
De CP in Calliano wordt de overnachtingsplek, vooral omdat er een pizzeria dicht bij ligt.
Maandag 3 april 2023. Weer: blue sky, boven de 20º met en lekker fris windje.
De gigantische CP in Calliano is helemaal leeg gebleven vannacht. Vanmorgen zijn de ‘muurwerkers’ begonnen aan het laatste stukje, het nog dat zo te zien nog origineel is. Typisch een klus waar je onbeperkt aan kunt werken.
Na het ontbijt programmeren we zoals gewoonlijk de route in en zetten koers naar doel 1: het Sanctuario di Crea, welgeteld 12 km. verder. Aangemerkt als Unesco-wereld cultuur erfgoed. Niet alleen de kerk, het Sanctuario, maar op de berg Sacro Monte di Crea in de bossen is de kruisweg gebouwd. Niet zo maar een kruisweg, maar een die bestaat uit 23 kapellen, gebouwd vanaf 1589. Oorspronkelijk was het zelfs de bedoeling er 40 te bouwen. We zien af van een moeilijke wandeling langs de kapellen en zien alleen de eerste. We stappen weer in de camper…. om vervolgens een paar honderd meter verder bij een prachtige plek uit te komen die ook nog eens als CP kan dienen. We blijven hier staan en zien morgenochtend weer verder.
Een hele dag in het zonnetje, ‘niks’ doen.
Dinsdag 4 april 2023. Weer: eerst nog wat wolkjes, later blue sky, 15º
We gaan vandaag verder met de route van gisteren. Even de aantekeningen aanpassen in het routeboekje en eerste stop is dan Casale Monferrato. Op de gigantische parkeerplaats, waar ook een deel als CP gereserveerd is, is vandaag markt. Alles vol, maar daarom niet getreurd, een stukje verder ontdekken we ook een heel groot terrein dat bijna leeg is. Ietsje verder lopen naar de stand, maar alla.
We zien de Cattedrale di Sant’Evasio en de Chiese San Domenico. Inderdaad, weer kerken. Dat is hier echter onvermijdelijk, er is nauwelijks iets anders de moeite waard om te bekijken. Behalve natuurlijk de leuke straatjes, gevels enz.
We gaan door de Po-vlakte en na Casale steken we de Po over. Zo plat als een dubbeltje is het hier en misschien daarom bijzonder geschikt voor de rijstteelt. Die is hier in de 15e eeuw door monniken begonnen. Er is ook geen berg meer te zien aan de horizon, wel allemaal met kleine dijkjes afgebakende velden. Zodra de rijst geplant is, wordt het veld onder water gezet. Hier en daar al op een enkel veld te zien. Wat echter ongelofelijk is dat het een enorme oppervlakte is en dat daarvoor dus ook onvoorstelbare hoeveelheden water nodig zijn. Afkomstig uit de rivieren de Sesia, de Po, de Ticino en de Dora Baltea. Daar komt een 9000 km kanalensysteem bij om het water ter plekke te krijgen en later weer af te voeren.
Minder bekend is waarschijnlijk dat er meer dan 100.000 soorten rijst zijn en dat er een aantal daarvan hier in Italië geteeld worden.
Wij trekken verder naar Vercelli (zonder mi!). En dan hoort weer een beetje geluk erbij. We vinden kort na 13 uur redelijk in het centrum een P-plek. Als we later terugkomen staat alles bomvol. We lopen een hele brede en vooral heel lange boulevard af naar de Basilica de Sant’Andrea en naar de Cattedrale San Eusebio. Hier nemen we afscheid van een 95-jarige mevrouw waarvan net de begrafenis gaande is.
Terug in de camper is de energie helemaal op en gaan we naar de uitgezochte CP in San Nazarro Sezia, recht tegenover de begraafplaats.
We zien dat de natuur groener en groener wordt, mooi. Minder is dat ook de flitskasten toenemen lijkt het wel. Het zal zeer bijzonder zijn, als we zonder snelheidsovertreding thuis komen. Maar dat zien we later dan wel weer.
Km-stand 156995
Woensdag 5 april 2023. Weer: zonnig, maar niet warm, 12-15º
Het was rustig vannacht, de overburen hebben we niet gehoord.
Onze eerste stop vandaag is ongeveer 400 meter verder: de Abdij… Zo te zien helemaal gerestaureerd en mooi gedaan.
in Novara rijden we dwars door de stad die een Italiaanse grandeur van een stad met meer dan 100.000 inwoners uitstraalt.
Dan verschijnen weer bergen aan de horizon en dat is mooi, de platte Po-vlakte is ontzettend saai. We komen aan de zuidpunt van het Logo Maggiore aan en volgen de kust tot aan Feriolo / Mergozzo.
De hele weg met 50 km/uur, simpel omdat meer niet mag. Maar ook wat ons betreft omdat de weg en überhaupt de wegen in Italië ontzettend slecht zijn. Italianen interesseert dat niet echt: 50 km is sowieso te langzaam, inhalen bij een doorgetrokken streek kan gewoon en in een gewone auto rammelt minder dan in onze camper. Ongeduldige figuren.
Onze overnachtingsplek is in Premosella-Chiovenda waar ook de camper bijgewerkt kan worden. Een tiental km’s daarvoor komen we ook al langs zo’n plek, maar niet echt om te overnachten, en we besluiten om daar al alles te lozen en bij te vullen. Gelukkig maar, want waar we blijven staan is alles buiten gebruik. Nooit uitstellen tot morgen wat je nu kunt doen…..
Dan zitten we net voor het eten in de camper, komt er ineens in volle galop een ezel langs met een volwassen man als berijder, ook nog zonder zadel. Komisch gezicht. Misschien is dat een deelnemer aan het ezelrennen in (naam van de stad kwijt), dwars door de stad. Net zoiets als in Sienna in Spanje, waar ze dat met paarden doen.
Voor het restaurant zijn we te vroeg, ondanks dat er in Google staat dat ze de hele dag open zijn. Oké, dan maar zelf een potje koken.
Km-stand 157113
Donderdag 6 april 2023. Weer: zonnig, maar niet warm, 12-15º. Een lekker frisse wind.
Eerste halteplaats is de Lidl in Domodossola. Zo’n filiaal kun je ook gewoon in Google opzoeken, handig. Niet handig is het gedoe in de stad. Waarom welke route tante Taduwa, onze navigatie, soms bedenkt is ondoorgrondelijk.
Wij zoeken daarna de Via al Calvario op. Dat is het begin van de calvarieweg bergop met 12 kapellen en een kerk bovenop. Het is te vermoeiend om de hele berg op te lopen, dus als we de onderste kapellen gezien hebben, proberen we met de camper boven bij de kerk te komen. Het is uiteindelijk gelukt, maar vraag niet hoe. Te voet zou het waarschijnlijk 2 km geweest zijn of nog minder. Met de auto hebben we zeker 15 km gereden en dan hebben we nog geluk gehad ook. Puur op richtinggevoel, want richtingbordjes ontbraken.
Maar het was wel de moeite waard. De beeldengroepen in de kapellen zijn prachtig en de uitzichten de slagroom op de taart.
Baceno ligt een stukje noordwaarts en voor ons het meest noordelijke puntje van onze route, cq van ons verblijf in Italië. Nog verder naar het noorden ligt weliswaar nog een mooie waterval, maar die doet het alleen op bepaalde uren als ze water aflaten en bovendien waren we er nog niet lang geleden vanuit onze reis naar Zwitserland.
In Baceno ligt een monumentale kerk met werkelijk schitterende schilderingen op wanden en plafonds. Je gooit graag € 2,- in de automaat om het licht in de kerk aan te maken. Mooie manier om bij te dragen aan de kosten van zo’n kerk.
Wij gaan het stuk route terug naar de CP in Crevoladossola. Mooie plek war we nummer 4 zijn als we aankomen. ’s Avonds staan er ongeveer 15 meer! te danken aan de ligging: aan de route vanuit Zwitserland naar het Lago Maggiore en bovendien nog gratis ook, zelfs het lossen en bijtanken.
Vrijdag 7 april 2023. Weer: bewolkt, 12º. Het voelt koud aan. Op de weer-app is te zien dat het enkele km’s naar het noorden sneeuwt. En dat op goede vrijdag.
We stappen over van tour 2 naar tour 3 die in Gravellona Toce begint. De Toce is overigens de rivier. Het is een van de rivieren die voor water moeten zorgen voor de rijstvelden.
We zijn al vrij snel in het plaatsje Orta, de naamgever van het meer Lago d’Orta. Puur toerisme hier en alweer zijn we blij dat we vroeg in het jaar zitten. Een normale P-plaats is er niet te vinden, maar een heel erg steil stukje bergop ligt een CP, zelfs gratis! Na wat heen en weer gemanoevreer incl. terugzetten in de haarspeldbocht, vinden we een plekje. We staan dan halverwege de Sacro Monte d’ Orta. Dat vraagt om toelichting:
Er zijn in totaal 9 van dergelijke kruiswegen op bergen: groepen van kapellen en andere gebouwen die in de 15e, 16e en 17e eeuw gebouwd zijn, gewijd aan verschillende aspecten van het katholieke geloof (definitie van Unesco). Deze zijn ontstaan omdat het reizen in die tijd naar het Heilige Land te duur en te gevaarlijk werd, vooral omdat de Turken nogal oorlogszuchtig bezig waren.
Overigens zijn er nóg 4 van dergelijke Monte Sacro (heilige bergen), maar die vallen niet onder het werelderfgoed.
Deze van Orta is gewijd aan Sint Franciscus, onder andere de beschermheilige van de dieren. Maar ook de grondlegger van de orde der Franciscanen, de paters van de Venlose Maagdenbergparochie.
Wij blijven niet staan op de CP en gaan verder, eerst nog eens naar het dorp, maar nog steeds geen P-plek te vinden, tenzij zo ver weg dat het net meer beloopbaar is. Enfin, niet getreurd, verder het meer rond, onderweg nog 2 CP afwijzend. Bij Santuario della Madonna del Sasso vinden we dan een mooie plek voor de overnachting. Alweer tegenover het kerkhof en tussen de bomen door nog zicht op het meer. De weg daarheen voert door het dorp .. en daar is het zo smal dat we aan beide kanten langs de spiegels nog 2-3 cm over…. en gelukkig niet te kort hebben 🙂 Ook gelukkig dat de funderingen niet breder zijn dan de uren, dat gebeurt ook nog wel eens.
Zaterdag 8 april 2023. Weer: zonnig, 15º en de frisse wind die blijft gewoon.
We hebben besloten om hier, een stuk boven het Lago d’Orta bij het Santuario della Madonna del Sasso, maar te blijven staan vandaag. In de loop van de dag zijn er een heleboel meer die dit een leuke plek vinden, zodat het ’s avonds vol staat.
Het is geen probleem om zo’n dag vol te krijgen met ‘luieren’, dwz lezen, puzzelen, kijken naar de andere campers. Maar ook een wandeling naar de kerk een klein stukje verder, die ligt op een fantastisch mooi uitzichtpunt en zeker zelf ook zeer de moeite waard is om te bekijken.
Vlakbij is een parkeerplaats en zelfs een kioskje waar je wat kunt eten. Maar dat hoeft geen vermelding in een reisgids of zo…
Paaszondag 9 april 2023. Weer: zonnig, 15º en de frisse wind die blijft gewoon. Inderdaad, er verandert weinig.
Eigenlijk verrassend: er vertrekken al een aantal campers behoorlijk op tijd. Daartegenover staat dat er steeds meer auto’s de berg opkomen naar de kerk. Er zijn geen bijzondere gebeurtenissen georganiseerd en ook de klokken hebben we maar even horen luiden. Gewoon dagjesmensen dus denken wij, die toch wat aandacht aan het geloof willen besteden.
Wij verzorgen de camper weer en dan moeten we de weg terug bergaf. Maar gelukkig blijkt er ook een weg rond het dorp te lopen zodat we niet door die hele smalle straat terug moeten. Wel liggen er -tig bochten voor ons, maar naar blijkt, allemaal redelijk te doen. Soms stoppen voor een tegenligger, maar het lukt allemaal.
We rijden via Arola (mooi uitzicht onderweg) over de Passo de Colma op 942 m hoogte. Daar is aan de bomen en struiken nog nergens wat groens te zien, terwijl op 3-400 meter hoogte alles al behoorlijk uitloopt.
We stappen over naar tour 4, die in Varallo begint. De stad is een bedevaartsoord en wij zetten de camper op een grote parkeerplaats in de stad. Ergens niet ver hiervandaan gaat een kabelbaan naar boven naar de basiliek, maar… vandaag dus niet. De steilste van Europa (volgens hun eigen zeggen) is voorlopig ‘buiten gebruik’. Nergens te vinden waarom.
Het is zo rond 13 uur erg stil overal. Paaslunch met een gekookt eitje en dan kijken wat we doen. De plek in het centrum van Varallo waar we staan is niks en het centrum te ver weg om te belopen. Het belangrijkste hier is sowieso de Sacro Monte (alweer een dus) die door de toerist vaak overgeslagen wordt in Piemonte. Vreemd, het is een van de eerste Sacro Monte (start aanleg in 1491), ook onderdeel van Unesco werelderfgoed en heeft nog 44 van de 45 oorspronkelijke kapellen met prachtige schilderingen erin, aangevuld met houten en gipsen of terracotta beelden. Twee- en driedimensionaal wat zich tegen elkaar heel mooi versterkt. Als sluitstuk een prachtige basiliek boven op de berg.
Nu is het niet zo dat je perse katholiek moet zijn of moet worden om te genieten van de schitterende kunstwerken. We kunnen ons wel voorstellen dat de pelgrims, die toen dus niet meer naar het Heilige Land durfden of konden en deze Sacro Monte als vervanging liepen, zwaar onder de indruk waren. Net als wij eigenlijk als je ziet wat er in die vroegere eeuwen gepresteerd werd.
De neus van de camper gaat dus richting de CP die ergens onder de top van de route ligt. Plaats zat daar, maar desondanks toch nog een heel erg vermoeiend stuk wandelen bergop. Het blijkt uiteindelijk zeer de moeite waard.
Wij blijven na terugkeer in de camper hier staan om te overnachten.
Paasmaandag 10 april 2023. Weer: zonnig, 15º en de frisse wind die blijft gewoon. Inderdaad, er verandert weinig.
Van Varallo naar Sabbia, de Romeinse brug van Gula. Terug naar Varallo: supermarkt. Zelfs in dit katholieke land zijn op 2e Paasdag de supers open.
Het komt gewoon zo uit vandaag dat we alle ‘armen’, dalen dus, tegelijk doen.
Naar Balmuccia, Rimasco, Ferrate en dan naar Rima. Tot slot vandaag de derde ‘poot’: Scopello, Campertogno en Alagna Valsesia. Hieronder gewoon wat mooie (hopelijk) foto’s.
In Alagna-Valsesia is een Walser-museum. We zitten hier ook in het Walser-tal en dat behoeft enige uitleg. ‘Die Walser’ zijn de bewoners van het Zwitserse Wallis. In de 14e eeuw was er in Europe veel volksverhuizing gaande. De Walser zochten ook betere leefomstandigheden en kwamen zo o.a. hier terecht. Net zoals in het Kleine Walsertal en het Grosse Walsertal in Duitsland/Oostenrijk. De Duitse taal is intussen bijna helemaal verdwenen, maar komt nog hier en daar terug in dubbele namen van straten of dorpen. De typische bouwwijze van de Walser zie je hier terug in het kleine museum dat midden tussen de ‘gewoon’ bewoonde huizen ligt. Je ziet niet direct of je naar het museum of naar het dorpje kijkt.
Zeer tegen de gewoonte in zijn we dus ook pas eind van de middag op een CP in Riva Valdobbia. Er is in deze streek ook weinig te kiezen. Het was een vermoeiend dagje.
Km-stand 157397.
Dinsdag 11 april 2023. Weer: zonnig, 15º en de frisse wind die blijft gewoon. Inderdaad, er verandert nog steeds weinig.
We verlaten de CP in Riva Valdobbia en gaan terug richting Varallo. Dat zijn allemaal gratis kilometers, alleen remmen is voldoende. We gaan van dik 1000m naar een goede 400m en die zijn mooi gelijkmatig verdeeld over de hele route. Ergens onderweg komen we een stoplicht tegen, dat moet het verkeer regelen omdat er door het dorp nergens 2 auto’s langs elkaar kunnen rijden.
Intussen beginnen we aan route 5 met als eerste richtpunt Borgosesia. De beschrijving leidt eromheen, maar wij gaan er midden doorheen. We hadden beter de beschrijving kunnen volgen…
De borden met “Panoramica Zegna” volgen we wel: het is een 26 km lange weg met veel uitzichtpunten. De weg is een ‘kamweg’ en loopt dus over de rug van de bergen op een hoogte tussen 700 en 1500 meter. Naam: Oasi Zegna.
Enige uitleg: meneer Ermenegildo Zegna, rijk geworden met de wolfabricage cq bewerking tot hoogwaardige wol met een zijdeachtig gevoel. Het geld dat hij daarmee verdiende heeft hij ook weer teruggegeven aan het dorp Trivero door een gemeenschapszaal, bibliotheek, gymzaal, een theater met film en een openbaar zwembad te bouwen. Hij erkende dat de productiviteit van zijn personeel toenam als er ook voldoende ontspanning was. Maar in de omgeving was dat er niet: de bergen waren intussen kaalgekapt en de omgeving was moeilijk bereikbaar. Daarom heeft hij 500.000 naaldbomen, rododendrons en hortensia’s laten aanplanten en bovendien, toen de tweede Wereldoorlog de zaken deed verslechteren, de panoramaweg laten aanleggen. Daarmee hadden zijn werknemers toch werk toen het in de fabriek slechter ging. In de jaren 19-zestig is er een groot skigebied aangelegd van 100km2. Het bedrijf bestaat nog steeds en er werken nu 7000 mensen over de hele wereld. Mooi verhaal toch?
Naar de CP via Belmonte naar Biella: afgewezen. Maar we vinden dan wel een geweldige plek in Candelo, een dorpje tegen Biella aan.
Vanuit de camper zien we in de verte de Alpen liggen. We zitten continu op de grens tussen laagland en bergen en dat is hier nu weer goed te zien.
Km 157514
Woensdag 12 april 2023. Weer: het is grijs, 10º.
Eigenlijk viel het gisteravond pas op, wat wij dachten dat een burcht was hier pal langs de CP. In het routeboek kwam die pas veel later voor en omdat we eigenlijk ‘per toeval’ hier beland waren, hadden we dat nog niet gezien. Dus besloten we ’s morgens om dat geheel maar eens eerst te gaan bekijken. En dan blijkt dat het niet helemaal een burcht is. Het heet ‘Ricetto del Candelo’, waar ricetto iets betekent als ’toevlucht’. Het is een ommuurde stad in de stad, daterend uit de 14e eeuw. Bedoeld was het geheel als plek om voorraden te bewaren en te beschermen tegen vijanden, In gevaar van nog kon hier de hele bevolking en het vee ook ondergebracht worden.
Het hele complex is volledig tot op vandaag bewaard gebleven, omdat boeren en handwerkslieden zelfs nog tot op vandaag gebruiken. Nog steeds zijn grondstukken in bezit van dezelfde families als de toenmalige bouwers en ze mogen ook niet verkocht of bewoond worden. Enkel een paar bedrijfjes in dienst van het toerisme en een restaurant zijn toegelaten.
Het gebruik en de verwerking van ‘kiezels’ als bouwmateriaal voor muren en straten is ook apart. Het geheel is heel bijzonder, nog nooit ergens anders iets dergelijks gezien.
Na de lunch rijden we naar het Santuario di Oropa. Het is een van de belangrijkste plekken van de Maria-verering in Italië en dateert waarschijnlijk al uit de 4e eeuw. Sinds de 14e eeuw wordt er de Zwarte Madonna vereert. In het verloop van de 18e eeuw werd het complex enorm vergroot, vooral om de pelgrims te herbergen en en de massa mensen in goede banen te leiden.
Het geheel ligt op 1200 m hoogte en hoe dichterbij we komen, hoe minder we zien. De mist is bovenin zo dik dat het zicht beperkt is van 5-10 meter. We zetten de camper aan de voet van het gebeuren en lopen een stuk naar boven tot aan de oude basiliek. Een flinke klim. Wat we niet zien, we waren nog niet in het toeristenburotje geweest, is de Basilica Superior. Die ligt nog wat hoger, aan het eind van het complex. Maar we zien er helemaal niets van en dalen dan ook gewoon naar beneden, om dan in het birotje in de folders te zien dat daar nog wat was. Dat laten we dan maar zo en we rijden weg. Door de dichte mist is het nogal onduidelijk waar we precies zitten, zodat we ineens vast zitten tegen de achterkant van..?? ja, van wat? Draaien dan maar zo goed en zo kwaad als dat hier kan en terug. Dat gaat via een andere weg blijkbaar want ineens zien we trappen naar boven gaan. Inderdaad, naar de grote basiliek waarschijnlijk, maar dat zie je pas als je er een paar meter vanaf staat. Ter compensatie een foto van de folder waarop een indruk van het hele santuario.
In wandeltempo naar benden, sneller gaat gewoon niet, zodat we zo laag komen dat het weer wat helderder wordt. De volgende stop is Pollone, eventueel de CP aldaar. Die gezien hebbende besluiten we door te rijden naar het Santuario di Graglia, d.w.z. naar de CP aldaar. Dat gaat prima, totdat de weg weer begint de stijgen. Als we naar boven kijken is de conclusie: niet doen. Daar zitten we dadelijk ook weer in de dikke wolken.
Oplossing: terug naar Candelo waar we afgelopen nacht ook gestaan hebben. Om alle inspanningen van vandaag te compenseren, trakteren we onszelf op een Piatto Kebab bij de plaatselijke Italiaan, eh, Turk.
Km 157566.
Donderdag 13 april 2023. Weer: bewolkt en wat hoger een koude wind.
Eerst maar weer eens bedankt Candelo voor de gastvrijheid. De route is weer uitgestippeld: eerst naar Castello di Masino. Vervolgens breken we route 5 af en gaan verder op 6, te beginnen in Ivrea.
Het Castello di Masino is om meerdere redenen bijzonder: het uitzicht op de Alpenkammen, de grootste gletschermorene van Europa én het kasteel was tot 1987 ‘gewoon’ bewoond. Toen is het in z’n geheel aan de Stichting FAI gegeven. Die houdt zich in Italië bezig met erfgoed, het beschermen en onderhouden. Het betekent nogal wat om de camper geparkeerd te krijgen: we moeten twee heel smalle poorten door en staan dan op een grasveld. Gelukkig staat bij de eerste poort een meneer die aangeeft dat het inderdaad allemaal zo moet. Dan moet we een stuk omhoog wandelen om in het kasteel en de tuinen te komen. Maar, het is de moeite waard. Zoals gezegd het uitzicht, maar ook het kasteel van binnen.
Als we 20 km later in Ivrea aankomen op een prima camperplekje, is het motto eerst: koffie. Maar dan gaan we op weg naar een Unesco-werelderfgoed, het Olivetti industriële complex. weer bergop wandelen, maar je moet er wat voor over hebben.
De oude fabrieksgebouwen, maar ook alles eromheen staat er nog, terwijl Olivetti er eigenlijk niet meer is.
Vader Camillo Olivetti bouwde in 1908 het eerste fabrieksgebouw van rode baksteen, waar 20 mensen werkten. Ook deze ondernemer onderkende het belang van ‘sociaal werkgeverschap’ en zorgde aldus voor zijn uitdijende onderneming met 800 medewerkers voor wonen, ontspanning, onderwijs, gezondheidszorg enz. Zijn zoon Adrano breidde vanaf 1932 het bedrijf heel snel uit tot 6000 medewerkers in 1940. Beginjaren 1960 waren er dat wereldwijd zijn 26.500. Een ongekende innovatie na de tweede wereldoorlog zorgde daarvoor. Computers van Olivetti waren onmisbaar bij de maanlanding in 1969. In de jaren 80 was Olivetti na IBM de grootste computerfabrikant ter wereld. Toen echter het prijsverval inzette, kon Olivetti het niet meer bijhouden en het bedrijf ging ter ziele. Op dit moment werken er onder de vlag van Telecom Italia nog 500 mensen die printers. kassa’s en meet van dat soort apparaten bouwen.
Terug naar het Unesco verhaal. De erkenning als werelderfgoed is mede te danken aan de grote architecturale inspanningen van de Olivetti’s. Niet alleen de fabrieksgebouwen, maar ook de randgebouwen zoals woningen, scholen enz enz.
Als we in het bezoekerscentrum binnenlopen komt er gelijk een enthousiaste mevrouw op ons af die ons dan ook een hele uitleg geeft. Als er dan ook nog vragen gesteld worden is er geen houden meer aan. Wel heel leuk en ook zeer interessant. Detail: de paar typemachines die er staan zijn maar voorbeelden. In het museum een stukje verderop staan exemplaren van alles wat Olivetti gebouwd heeft. Misschien morgenvroeg?
We lopen nog even een klein stukje de stad in, maar niet meer helemaal naar de kathedraal…..
Vrijdag 14 april 2023. Weer: blauw, dus zon. Nog steeds een frisse wind. Max 15º.
Nader bekeken (via Google) is het techniek-museum van Olivetti toch niet zo interessant, dus vertrekken we door Ivrea. De rondweg, bestaande uit klinkers en gaten, voert vlak langs de dom en het kasteel. Beide niet echt een omweg waard, maar we komen er toch bijna langs. En dat bijna was net te veel. De straatjes in de stad zijn echt te smal voor ons campertje, dus terug naar de rondweg en verder op de route.
We gaan vandaag een zijdal van het Aostadal in, waarbij hier zeker ook geldt ‘de route is het doel’.
We gaan vandaag een zijdal van het Aostadal in, waarbij hier zeker ook geldt ‘de route is het doel’.
Via Pont-Saint-Martin gaan we het eerste zijdal in. Langs Fontainemore en dan Issime. Zoals op vele plaatsen hier tweetalige en soms zelfs drietalige borden.
De parochiekerk van Gaby, heel simpel een kerkje van een dorp, is ook weer heel bijzonder.
Verderop krijgen we weer zicht op Monte Rosa, de hoogste berg van Zwitserland.
Op het einde van het dal in Staffal op 1830 m wordt nog volop geskied. Vanaf 1300 m ongeveer lag er ook nog sneeuw in de tuintjes van de huizen.
Langs de weg in een dorpje een model van Casa Savoja. Het origineel ligt een stukje verder, maar het lukt niet om daar dichtbij genoeg te komen, tenzij na een heel lange wandeling, maar daar hebben we geen zin in.
In Donnas ligt nog een origineel stukje Romeinse weg uit de eerste eeuw, inclusief een volkomen overbodige uit de rotsen gehakte doorgang. Om de rots heenlopen was veel eenvoudiger geweest. Waarschijnlijk een stukje opschepperij ‘kijk wat wij kunnen’.
De foto’s vertellen het verhaal.
Als CP kiezen we voor een plek vlakbij Bard: voor de camper op 50 meter de hoofdroute door het Aostadal, achter de camper op 100 m de parallel lopende autobaan.
Km 157723
Zaterdag 15 april 2023. Weer: blauw, dus zon. Rond de middag trekt het een beetje dicht, zodat we onderweg in de bergen een verdwaald sneeuwvlokje zien vallen.
Het viel best mee met het verkeer bij de CP in Arnad. We zijn best wel wat gewend intussen: van doodse stilte tot voorbijrazende treinen. een kilometer of vijf terugrijden naar Bard, beter gezegd het fort daar.
Je gaat met 3 liften naar boven, 2 keer overstappen dus. Nu hebben ze dat eigenlijk wel link in elkaar gedraaid. Als je aankomt over het smalle loopbruggetje kom je in het ticketoffice. Niks bijzonders zou je denken. Maar, hier is het iets anders. De liften en het fort zijn namelijk gratis, alleen voor de 4 musea in het fort moet je € 28,- betalen. Als je dat niet weet, ben je veel geld kwijt voor musea die ons niet interesseerden. Dan kun je beter boven een lekkere kop koffie kopen. Dat kost maar € 3,10 bij elkaar.
Het fort heeft in vele films als decor mogen dienen, vandaar dat de Hulk aanwezig is en ook iemand van The Avengers.
We moesten de camper best wel een eind weg parkeren (de parkeergarage is écht te laag!) en dus een heel stuk erheen en terug lopen. Dus bij terugkomst maar eens eerst een boterhammetje nuttigen, het is sowieso al tegen 1 uur.
En omdat we een volgende keer ook weer wat willen eten, stoppen we daarna bij de Conad, boodschappen doen. Conad komt hier veel voor, maar ook Lidl rukt op.
Wij gaan de Val d’Ayas in naar Brusson. Plaatjes, plaatjes, plaatjes… en een beetje sneeuw. Langs de kant ligt er hier en daar nog genoeg. Dan willen we van Brusson naar de Col di Joux, maar weg afgesloten. Na een stukje doorrijden zien we ineens dat er een omleiding is, achter het dorp langs. Oké, links af… en toen? Zoek het verder maar uit. Op gevoel komen we uiteindelijk toch op de juiste weg terecht. En als je het dan over plaatjes hebt…., dit is werkelijk schitterend.
We gaan naar een mooie camperplek die in de app staat. Wat er niet bij vermeld is dat er een bord bij staat dat campers er niet mogen parkeren. Dus, door naar Châtillon. Geen echt mooie plek, maar kost maar € 5,- incl. alles, zelfs stroom. Alles opladen dus.
Km 157792
Zondag 16 april 2023. Weer: de hele dag zon.
Inderdaad, weer zon volop en de temperatuur gaat omhoog en omlaag, precies tegenovergesteld wat wij doen.
Wij buigen na een paar kilometers richting Aosta rechts af de Val Tournenche in. Helemaal aan het eind daarvan ligt Breuil-Cervinia van waar uit je de Matterhorn (Italiaans: Monte Cervinio) 4478 meter hoog, kunt zien liggen. Tenminste, als hij z’n kop niet in de wolken duwt, zoals nu. Vaag nog zichtbaar omdat je weet waar je moet kijken. Volgens onze reisgids zijn dorp en omgeving volledig verziekt door het massa-toerisme. Vandaag niet zo druk, ofschoon er nog wel overal geskied wordt. Maar te meten aan de gigantische parkeerplaatsen ziet het er ’s winters anders uit.
Wij eten hier gelijk ons middagboterhammetje op een hoogte van dik 2000m bij een buitentemperatuur van 6º, omgeven door sneeuw.
Terug over de bochtige, maar bijna overal brede weg naar beneden. Volgende doel is het Castello de Fénis en daar komen we ook. Echter de parkeerplaats ligt zover beneden het kasteel dat het geen doen is om erheen te lopen. Een fotootje uit de verte moet het maar doen.
Dus, verder, maar waar precies naartoe? Alles afwegende kiezen we ervoor om naar de CP in Aosta te gaan. Camper parkeren, een paar euro in de meter en dan maar eens in de stad gaan kijken.
Belangrijkste bezienswaardigheden de oude Romeinse poort uit 25 v. Chr., de kruisgang van het klooster Sant’Orso en de kerk daarbij en de Romeinse opgravingen waarvan onderdeel (de gevel van) het theater. Wat andere mooie gebouwen zien we nog, naast de massa mensen in de belangrijkste winkel straten van Aosta. De naam van de stad zou ontstaan zijn uit de oude Romeinse naam ‘Augusta Pretoria Salassorum’ ofwel Augusta, hoofdstad van de Salassen. Als je nu Augusta meerdere keren vlot achter elkaar zegt, wordt het vanzelf Aosta. Waar of niet waar?
Eind van de Aosta-rondgang: Sushi eten, niet ver van de camperplaats. We komen er toevallig langs. En dan begint het, het is precies 18.00 uur.
Op het raam een mededeling: openingstijden 18.45 tot —
De deur staat open, er komt iemand aan, wij vragen ‘aperto?’
Juffrouw: ‘…???..’
Wij: Deutsch, English? Zij: ‘…???…’ en wenkt achter de receptie een jongeman.
Hij: ‘We open’ Wij ‘Can we eat now?’
‘Yes’
‘Do you have a menu?’ (Er is namelijk nergens iets te zien van menu of prijzen of iets dergelijks)
Yes. (Wenkt ons naar een tafel waarop een iPad-scherm) Er volgt uitgebreide uitleg die erop neerkomt dat we óf een menu óf losse gerechten kunnen bestellen. Wij kiezen voor het menu van €18,- Als we minuten later op de helft van het uitzoeken zijn, komt de juffrouw. Neemt het scherm over en verwijdert onze bestelling. Wij: ??? Komt de jongen weer: we kunnen alleen een menu van €28,- pp bestellen. Het maakt niet uit of we 1 of 50 delen bestellen. All you can eat dus. Dat willen we niet. Ineens komt er een kom soep aan, blijkbaar van de eerste bestelling die de juffrouw uitgeveegd heeft. Intussen ‘discussie’ met de jongeman. Hij doet wat op het scherm en we kunnen nu voor € 50,- voor 2 personen eten. Dat maakt de deur dicht, we trekken de jas weer aan en laten soep en restaurant achter. Gebakken petatte met uien en hamblokjes en een hamburger waren ook lekker.
Maandag 17 april 2023. Weer: bijna de hele dag zon. De temperatuur: 11º-2º-16º, in die volgorde.
Vanuit de CP in Aosta door het centrum naar het Lago di Place Moulin in de Valpelline. Tot Bionaz is er nog bewoning hier en daar in het hooggelegen dal, daarna niets meer. De weg is voor Italiaanse begrippen nog redelijk, plaats om te passeren en de gaten vallen mee. Bovenin is het behoorlijk koud: 2º, maar gelukkig waait het nauwelijks. Het stuwmeer is nog helemaal bevroren en het levert dus weer allemaal mooie beelden op. Als toetje krijgen we ook nog een heel klein beetje sneeuw bij de koffie.
Terug naar Aosta, in allemaal die zijdalen is geen andere mogelijkheid dan dezelfde weg terug. Geen probleem: we doen het voor de eerste keer en dan is toch weer alles nieuw 🙂
Overstap naar Tour 7. Voor ons in ieder geval de laatste, we hebben ook heel veel van de touren gedaan.
Vandaag laten we het bij een bezoek aan de Pont d’Aël. Een heel bijzonder Romeinse brug. Het Latijnse opschrift vertelt dat de brug gebouwd is door een heer uit Padua in het jaar dat Augustus voor de 13e keer tot consul gekozen is. Dat was dus in het jaar 3 v. Chr.
De brug is gebouwd als aquaduct met een daarbovenop liggende voetweg, later iets verbreed zodat er ook een wagen overheen kon. Het water was bedoeld om het ijzererts uit te wassen alvorens het te verwerken. Als de kassa geopend is, kun je zowel boven als onder door het aquaduct lopen. Onder de brug een enorm diep ravijn.
Als we weer een eindje naar beneden gereden zijn komen we weer in Aymavilles. Betalen moet je bij de naast gelegen bar, maar daar wordt gezegd dat het gratis is. En inderdaad, als we eens goed op het bord kijken, betalen alleen tussen 1 mei en 30 september. Dan besteden we het geld maar (weer) aan een pizza. De doggybag heeft nog voldoende inhoud voor een lekkere hap morgen.
Morgen weer een beetje verder richting Mont Blanc.
Km 157959.
Dinsdag 18 april 2023. Weer: afwisselend zon en bewolking, max 18º.
In ons routeboekje staan de wegen SR23 en SR25 beschreven. Als we in de camper-app kijken zitten er aan beide wegen maar 2 camperplekken, terwijl aan de SR 24 die er tussen ligt 5 plekken aangegeven zijn. Dus, juist, de 24 op dus. Mooi, mooi, mooi.
Als we weer terug in het Aostadal zijn, zoeken we de CP in St. Pierre. Om een boterham te eten is die prima, maar wij vinden niet om te overnachten. Dus, enkele kilometers terug en we staan weer in Aymavilles. waar we de hele middag van alles en nog wat doen. Eigenlijk gewoon relaxen dus met de stoelen in de zon.
Morgen een stukje richting thuis: ofwel over de Kleine Sint Bernard ofwel door de tunnel onder de Mont Blanc. De info die we hier op internet kunnen vinden zegt dat de pas nog gesloten is, maar we zien het morgen wel.
Km 158028.
Woensdag 19 april 2023. Weer: afwisselend zon en bewolking, rond 18º.
Langzaam gaat de neus richting thuis, maar we hebben nog een paar dagen voor de berg. En vandaag is daarvan zeker niet de minste.
Welke route dan? Twee mogelijkheden (de derde over Oostenrijk hadden we al geschrapt): door de tunnel of over de Petit St. Bernard. Maar de keuze wordt voor ons gemaakt omdat de pas over de kleine Sint Bernard nog gesloten is, waarschijnlijk nog enkele weken. Dus: door de tunnel.
Voor € 70,- mag je bijna 12 km in een rechte lijn in ongeveer 10 minuten naar Frankrijk. Gelukkig staat de file aan de andere kant. Wij kunnen zo doorrijden en dat doen we via (de supermarkt in) Sallanches, de Col des Aravis van 1498 meter, Megève en het ontzettend toeristische La Clusaz naar de CP in Thônes. Op de col is ook een camperplek, maar daar vonden we het toch echt nog te koud!
Km 158169
Donderdag 20 april 2023. Weer: de dag begint met 6º en regen en die gaat nog tot na de middag met ons mee.
Prima plek daar in Thônes. Behalve het geruis van de beek en de druppeltjes tegen de morgen, was er weinig geluid.
We moeten een route kiezen die niet door Zwitserland gaat. Je kunt met een gewone auto een stuk afsnijden als je de binnenwegen volgt, dan is er geen vignet nodig. Onze camper echter is zwaarder dan 3500 kg en dan moet je voor àlle wegen een vignet hebben en dat is voor die paar kilometer gewoon te duur omdat je voor minimaal zoveel dagen moet betalen. Dus gaan we verder binnendoor Frankrijk richting Annemasse en dan vlak langs de grens net om Genève heen. Via Gex over de Col de la Faucille (op 1323 meter, 2º boven en op 1200 meter ligt nog sneeuw). Dan de N5 naar Champagnole en de D467 naar een CP in Salins les Bains. Die ligt achter de supermarkt, waar o.a. ook de koelingen liggen. Geen leuke plek, dus 30 km verder naar Nancray, waar we om 18 uur op een mooie plek terechtkomen bij het Musée des Maisons de Comtoises. Een openluchtmuseum van de huizen van deze streek, de Comtoise dus. Maar dat vinden we verder niet zo interessant.
’s Middags werd het steeds zonniger en als we daar staan, kunnen de stoelen nog even naar buiten. Wat opviel vandaag is dat er meer campers onderweg zijn: we hebben zelfs voor de eerste keer sinds wéken weer eens een Nederlander gezien!
Km 158411
Vrijdag 21 april 2023. Weer: we worden wakker met een buitje en helemaal wakker als de zon weer schijnt.
Na het ontbijt even de overtollige vloeistoffen verwijderen en dan zijn we weer onderweg. Eerst naar Baume-les-Dames en daar gaat het gelijk fout: omleiding. Maar dat maakt niet zo veel uit, het is een mooi landschap, dus geen probleem dat we moeten omrijden. Via een paar D-wegen rijden we precies na de lunch de A36 op. Dat is altijd een wat treurig moment, het is dan het begin van het echte einde. Vaak alleen nog maar autobaan totdat we thuis zijn. Zoals nu ook.
Net voorbij Freiburg kijken we naar rechts en daar is de lucht koolzwart, maar gelukkig blijft het daarbij. Althans bij ons, in de verte zien we het water vallen. Bij ons schijnt ‘gewoon’ de zon.
Het gaat allemaal heel voorspoedig totdat we van AB moeten wisselen. 2,5 km voor Karlsruhe, voor de afrit heeeeel langzaam rijdende file. Als we ruim een half uur later bij de afrit zijn, is deze afgesloten. Oké, dan maar de volgende. Maar dat hebben er meer gedacht. Uiteindelijk zijn we ruim 50 minuten ‘kwijt’ als het weer een beetje begint te rijden. En niet alleen dat, die zwarte lucht uit het Schwarzwald heeft ons ingehaald. Stomme file, die is daar schuld aan.
Er dan vált er toch een plons water uit de lucht. Die wordt ook nog eens vergezeld door een enorme wind. Kun je uiteindelijk een beetje doorrijden, is het levensgevaarlijk om een beetje snelheid te maken. Maar ook dat laat beetje bij beetje na en als we op de CP aankomen schijnt niet alleen de zon, maar zijn we ook zeer verbaasd. We staan namelijk weer op dezelfde plek als op 19 maart…. alleen nu niet alleen maar met 7 collega’s.
Km 158778.
Zaterdag 22 april 2023. Weer: het is prima. Zonnetje en lekkere temperatuur.
Nog ongeveer 340 km naar huis, helaas. Niet die km’s, maar het ‘naar huis’. Aan alles komt een einde, zo ook aan deze reis. Het is de laatste dag en we kunnen het rustig aan doen. Eerste stop is het tankstation, tweede de koffie, derde de lunch en vierde… thuis.
Onderweg geen enkel probleem, er is rustig verkeer en ook bij de Baustellen stroomt het lekker door.
Nog een paar laatste foto’s en dan zijn we om half vier thuis bij een km-stand van 159117.
We hebben dus totaal 4352 km gereden.