Vrijdag 14 april 2023. Weer: blauw, dus zon. Nog steeds een frisse wind. Max 15º.

Nader bekeken (via Google) is het techniek-museum van Olivetti toch niet zo interessant, dus vertrekken we door Ivrea. De rondweg, bestaande uit klinkers en gaten, voert vlak langs de dom en het kasteel. Beide niet echt een omweg waard, maar we komen er toch bijna langs. En dat bijna was net te veel. De straatjes in de stad zijn echt te smal voor ons campertje, dus terug naar de rondweg en verder op de route.
We gaan vandaag een zijdal van het Aostadal in, waarbij hier zeker ook geldt ‘de route is het doel’.
We gaan vandaag een zijdal van het Aostadal in, waarbij hier zeker ook geldt ‘de route is het doel’.
Via Pont-Saint-Martin gaan we het eerste zijdal in. Langs Fontainemore en dan Issime. Zoals op vele plaatsen hier tweetalige en soms zelfs drietalige borden.

De parochiekerk van Gaby, heel simpel een kerkje van een dorp, is ook weer heel bijzonder.
Verderop krijgen we weer zicht op Monte Rosa, de hoogste berg van Zwitserland.
Op het einde van het dal in Staffal op 1830 m wordt nog volop geskied. Vanaf 1300 m ongeveer lag er ook nog sneeuw in de tuintjes van de huizen.
Langs de weg in een dorpje een model van Casa Savoja. Het origineel ligt een stukje verder, maar het lukt niet om daar dichtbij genoeg te komen, tenzij na een heel lange wandeling, maar daar hebben we geen zin in.

In Donnas ligt nog een origineel stukje Romeinse weg uit de eerste eeuw, inclusief een volkomen overbodige uit de rotsen gehakte doorgang. Om de rots heenlopen was veel eenvoudiger geweest. Waarschijnlijk een stukje opschepperij ‘kijk wat wij kunnen’.

De foto’s vertellen het verhaal.
Als CP kiezen we voor een plek vlakbij Bard: voor de camper op 50 meter de hoofdroute door het Aostadal, achter de camper op 100 m de parallel lopende autobaan.
Km 157723

Zaterdag 15 april 2023. Weer: blauw, dus zon. Rond de middag trekt het een beetje dicht, zodat we onderweg in de bergen een verdwaald sneeuwvlokje zien vallen.

Het viel best mee met het verkeer bij de CP in Arnad. We zijn best wel wat gewend intussen: van doodse stilte tot voorbijrazende treinen. een kilometer of vijf terugrijden naar Bard, beter gezegd het fort daar.
Je gaat met 3 liften naar boven, 2 keer overstappen dus. Nu hebben ze dat eigenlijk wel link in elkaar gedraaid. Als je aankomt over het smalle loopbruggetje kom je in het ticketoffice. Niks bijzonders zou je denken. Maar, hier is het iets anders. De liften en het fort zijn namelijk gratis, alleen voor de 4 musea in het fort moet je € 28,- betalen. Als je dat niet weet, ben je veel geld kwijt voor musea die ons niet interesseerden. Dan kun je beter boven een lekkere kop koffie kopen. Dat kost maar € 3,10 bij elkaar.
Het fort heeft in vele films als decor mogen dienen, vandaar dat de Hulk aanwezig is en ook iemand van The Avengers.
We moesten de camper best wel een eind weg parkeren (de parkeergarage is écht te laag!) en dus een heel stuk erheen en terug lopen. Dus bij terugkomst maar eens eerst een boterhammetje nuttigen, het is sowieso al tegen 1 uur.

En omdat we een volgende keer ook weer wat willen eten, stoppen we daarna bij de Conad, boodschappen doen. Conad komt hier veel voor, maar ook Lidl rukt op.
Wij gaan de Val d’Ayas in naar Brusson. Plaatjes, plaatjes, plaatjes… en een beetje sneeuw. Langs de kant ligt er hier en daar nog genoeg. Dan willen we van Brusson naar de Col di Joux, maar weg afgesloten. Na een stukje doorrijden zien we ineens dat er een omleiding is, achter het dorp langs. Oké, links af… en toen? Zoek het verder maar uit. Op gevoel komen we uiteindelijk toch op de juiste weg terecht. En als je het dan over plaatjes hebt…., dit is werkelijk schitterend.

We gaan naar een mooie camperplek die in de app staat. Wat er niet bij vermeld is dat er een bord bij staat dat campers er niet mogen parkeren. Dus, door naar Châtillon. Geen echt mooie plek, maar kost maar € 5,- incl. alles, zelfs stroom. Alles opladen dus.
Km 157792

Zondag 16 april 2023. Weer: de hele dag zon.

Inderdaad, weer zon volop en de temperatuur gaat omhoog en omlaag, precies tegenovergesteld wat wij doen.
Wij buigen na een paar kilometers richting Aosta rechts af de Val Tournenche in. Helemaal aan het eind daarvan ligt Breuil-Cervinia van waar uit je de Matterhorn (Italiaans: Monte Cervinio) 4478 meter hoog, kunt zien liggen. Tenminste, als hij z’n kop niet in de wolken duwt, zoals nu. Vaag nog zichtbaar omdat je weet waar je moet kijken. Volgens onze reisgids zijn dorp en omgeving volledig verziekt door het massa-toerisme. Vandaag niet zo druk, ofschoon er nog wel overal geskied wordt. Maar te meten aan de gigantische parkeerplaatsen ziet het er ’s winters anders uit.

Wij eten hier gelijk ons middagboterhammetje op een hoogte van dik 2000m bij een buitentemperatuur van 6º, omgeven door sneeuw.

Terug over de bochtige, maar bijna overal brede weg naar beneden. Volgende doel is het Castello de Fénis en daar komen we ook. Echter de parkeerplaats ligt zover beneden het kasteel dat het geen doen is om erheen te lopen. Een fotootje uit de verte moet het maar doen.
Dus, verder, maar waar precies naartoe? Alles afwegende kiezen we ervoor om naar de CP in Aosta te gaan. Camper parkeren, een paar euro in de meter en dan maar eens in de stad gaan kijken.

Belangrijkste bezienswaardigheden de oude Romeinse poort uit 25 v. Chr., de kruisgang van het klooster Sant’Orso en de kerk daarbij en de Romeinse opgravingen waarvan onderdeel (de gevel van) het theater. Wat andere mooie gebouwen zien we nog, naast de massa mensen in de belangrijkste winkel straten van Aosta. De naam van de stad zou ontstaan zijn uit de oude Romeinse naam ‘Augusta Pretoria Salassorum’ ofwel Augusta, hoofdstad van de Salassen. Als je nu Augusta meerdere keren vlot achter elkaar zegt, wordt het vanzelf Aosta. Waar of niet waar?

Eind van de Aosta-rondgang: Sushi eten, niet ver van de camperplaats. We komen er toevallig langs. En dan begint het, het is precies 18.00 uur.

Op het raam een mededeling: openingstijden 18.45 tot —
De deur staat open, er komt iemand aan, wij vragen ‘aperto?’
Juffrouw: ‘…???..’
Wij: Deutsch, English? Zij: ‘…???…’ en wenkt achter de receptie een jongeman.
Hij: ‘We open’ Wij ‘Can we eat now?’
‘Yes’
‘Do you have a menu?’ (Er is namelijk nergens iets te zien van menu of prijzen of iets dergelijks)
Yes. (Wenkt ons naar een tafel waarop een iPad-scherm) Er volgt uitgebreide uitleg die erop neerkomt dat we óf een menu óf losse gerechten kunnen bestellen. Wij kiezen voor het menu van €18,- Als we minuten later op de helft van het uitzoeken zijn, komt de juffrouw. Neemt het scherm over en verwijdert onze bestelling. Wij: ??? Komt de jongen weer: we kunnen alleen een menu van €28,- pp bestellen. Het maakt niet uit of we 1 of 50 delen bestellen. All you can eat dus. Dat willen we niet. Ineens komt er een kom soep aan, blijkbaar van de eerste bestelling die de juffrouw uitgeveegd heeft. Intussen ‘discussie’ met de jongeman. Hij doet wat op het scherm en we kunnen nu voor € 50,- voor 2 personen eten. Dat maakt de deur dicht, we trekken de jas weer aan en laten soep en restaurant achter. Gebakken petatte met uien en hamblokjes en een hamburger waren ook lekker.

Maandag 17 april 2023. Weer: bijna de hele dag zon. De temperatuur: 11º-2º-16º, in die volgorde.

Vanuit de CP in Aosta door het centrum naar het Lago di Place Moulin in de Valpelline. Tot Bionaz is er nog bewoning hier en daar in het hooggelegen dal, daarna niets meer. De weg is voor Italiaanse begrippen nog redelijk, plaats om te passeren en de gaten vallen mee. Bovenin is het behoorlijk koud: 2º, maar gelukkig waait het nauwelijks. Het stuwmeer is nog helemaal bevroren en het levert dus weer allemaal mooie beelden op. Als toetje krijgen we ook nog een heel klein beetje sneeuw bij de koffie.

Terug naar Aosta, in allemaal die zijdalen is geen andere mogelijkheid dan dezelfde weg terug. Geen probleem: we doen het voor de eerste keer en dan is toch weer alles nieuw 🙂
Overstap naar Tour 7. Voor ons in ieder geval de laatste, we hebben ook heel veel van de touren gedaan.

Vandaag laten we het bij een bezoek aan de Pont d’Aël. Een heel bijzonder Romeinse brug. Het Latijnse opschrift vertelt dat de brug gebouwd is door een heer uit Padua in het jaar dat Augustus voor de 13e keer tot consul gekozen is. Dat was dus in het jaar 3 v. Chr.
De brug is gebouwd als aquaduct met een daarbovenop liggende voetweg, later iets verbreed zodat er ook een wagen overheen kon. Het water was bedoeld om het ijzererts uit te wassen alvorens het te verwerken. Als de kassa geopend is, kun je zowel boven als onder door het aquaduct lopen. Onder de brug een enorm diep ravijn.

Als we weer een eindje naar beneden gereden zijn komen we weer in Aymavilles. Betalen moet je bij de naast gelegen bar, maar daar wordt gezegd dat het gratis is. En inderdaad, als we eens goed op het bord kijken, betalen alleen tussen 1 mei en 30 september. Dan besteden we het geld maar (weer) aan een pizza. De doggybag heeft nog voldoende inhoud voor een lekkere hap morgen.
Morgen weer een beetje verder richting Mont Blanc.
Km 157959.

Dinsdag 18 april 2023. Weer: afwisselend zon en bewolking, max 18º.

In ons routeboekje staan de wegen SR23 en SR25 beschreven. Als we in de camper-app kijken zitten er aan beide wegen maar 2 camperplekken, terwijl aan de SR 24 die er tussen ligt 5 plekken aangegeven zijn. Dus, juist, de 24 op dus. Mooi, mooi, mooi.

Als we weer terug in het Aostadal zijn, zoeken we de CP in St. Pierre. Om een boterham te eten is die prima, maar wij vinden niet om te overnachten. Dus, enkele kilometers terug en we staan weer in Aymavilles. waar we de hele middag van alles en nog wat doen. Eigenlijk gewoon relaxen dus met de stoelen in de zon.
Morgen een stukje richting thuis: ofwel over de Kleine Sint Bernard ofwel door de tunnel onder de Mont Blanc. De info die we hier op internet kunnen vinden zegt dat de pas nog gesloten is, maar we zien het morgen wel.
Km 158028.

Woensdag 19 april 2023. Weer: afwisselend zon en bewolking, rond 18º.

Langzaam gaat de neus richting thuis, maar we hebben nog een paar dagen voor de berg. En vandaag is daarvan zeker niet de minste.
Welke route dan? Twee mogelijkheden (de derde over Oostenrijk hadden we al geschrapt): door de tunnel of over de Petit St. Bernard. Maar de keuze wordt voor ons gemaakt omdat de pas over de kleine Sint Bernard nog gesloten is, waarschijnlijk nog enkele weken. Dus: door de tunnel.
Voor € 70,- mag je bijna 12 km in een rechte lijn in ongeveer 10 minuten naar Frankrijk. Gelukkig staat de file aan de andere kant. Wij kunnen zo doorrijden en dat doen we via (de supermarkt in) Sallanches, de Col des Aravis van 1498 meter, Megève en het ontzettend toeristische La Clusaz naar de CP in Thônes. Op de col is ook een camperplek, maar daar vonden we het toch echt nog te koud!
Km 158169

Donderdag 20 april 2023. Weer: de dag begint met 6º en regen en die gaat nog tot na de middag met ons mee.

Prima plek daar in Thônes. Behalve het geruis van de beek en de druppeltjes tegen de morgen, was er weinig geluid.
We moeten een route kiezen die niet door Zwitserland gaat. Je kunt met een gewone auto een stuk afsnijden als je de binnenwegen volgt, dan is er geen vignet nodig. Onze camper echter is zwaarder dan 3500 kg en dan moet je voor àlle wegen een vignet hebben en dat is voor die paar kilometer gewoon te duur omdat je voor minimaal zoveel dagen moet betalen. Dus gaan we verder binnendoor Frankrijk richting Annemasse en dan vlak langs de grens net om Genève heen. Via Gex over de Col de la Faucille (op 1323 meter, 2º boven en op 1200 meter ligt nog sneeuw). Dan de N5 naar Champagnole en de D467 naar een CP in Salins les Bains. Die ligt achter de supermarkt, waar o.a. ook de koelingen liggen. Geen leuke plek, dus 30 km verder naar Nancray, waar we om 18 uur op een mooie plek terechtkomen bij het Musée des Maisons de Comtoises. Een openluchtmuseum van de huizen van deze streek, de Comtoise dus. Maar dat vinden we verder niet zo interessant.
’s Middags werd het steeds zonniger en als we daar staan, kunnen de stoelen nog even naar buiten. Wat opviel vandaag is dat er meer campers onderweg zijn: we hebben zelfs voor de eerste keer sinds wéken weer eens een Nederlander gezien!
Km 158411

Vrijdag 21 april 2023. Weer: we worden wakker met een buitje en helemaal wakker als de zon weer schijnt.

Na het ontbijt even de overtollige vloeistoffen verwijderen en dan zijn we weer onderweg. Eerst naar Baume-les-Dames en daar gaat het gelijk fout: omleiding. Maar dat maakt niet zo veel uit, het is een mooi landschap, dus geen probleem dat we moeten omrijden. Via een paar D-wegen rijden we precies na de lunch de A36 op. Dat is altijd een wat treurig moment, het is dan het begin van het echte einde. Vaak alleen nog maar autobaan totdat we thuis zijn. Zoals nu ook.

Net voorbij Freiburg kijken we naar rechts en daar is de lucht koolzwart, maar gelukkig blijft het daarbij. Althans bij ons, in de verte zien we het water vallen. Bij ons schijnt ‘gewoon’ de zon.
Het gaat allemaal heel voorspoedig totdat we van AB moeten wisselen. 2,5 km voor Karlsruhe, voor de afrit heeeeel langzaam rijdende file. Als we ruim een half uur later bij de afrit zijn, is deze afgesloten. Oké, dan maar de volgende. Maar dat hebben er meer gedacht. Uiteindelijk zijn we ruim 50 minuten ‘kwijt’ als het weer een beetje begint te rijden. En niet alleen dat, die zwarte lucht uit het Schwarzwald heeft ons ingehaald. Stomme file, die is daar schuld aan.
Er dan vált er toch een plons water uit de lucht. Die wordt ook nog eens vergezeld door een enorme wind. Kun je uiteindelijk een beetje doorrijden, is het levensgevaarlijk om een beetje snelheid te maken. Maar ook dat laat beetje bij beetje na en als we op de CP aankomen schijnt niet alleen de zon, maar zijn we ook zeer verbaasd. We staan namelijk weer op dezelfde plek als op 19 maart…. alleen nu niet alleen maar met 7 collega’s.
Km 158778.

Zaterdag 22 april 2023. Weer: het is prima. Zonnetje en lekkere temperatuur.

Nog ongeveer 340 km naar huis, helaas. Niet die km’s, maar het ‘naar huis’. Aan alles komt een einde, zo ook aan deze reis. Het is de laatste dag en we kunnen het rustig aan doen. Eerste stop is het tankstation, tweede de koffie, derde de lunch en vierde… thuis.
Onderweg geen enkel probleem, er is rustig verkeer en ook bij de Baustellen stroomt het lekker door.
Nog een paar laatste foto’s en dan zijn we om half vier thuis bij een km-stand van 159117.
We hebben dus totaal 4352 km gereden.