Het is ergens eind juli/begin augustus, geplande vertrekdatum 19 augustus:
Naar het zuiden is geen optie: het is hier al heet genoeg en om dan naar wellicht nog hetere omgevingen te gaan…. nee dus. Via Zweden/Finland naar het noorden dan? Nou nee, zolang die rare flap in Moskou nog bezig is zoeken we iets gemakkelijkers. We hebben het noorden van Duitsland naar de oostkant al gedaan (zie 2019-3 Mecklenburg/Vorpommern en een beetje 2021-2 Das grüne Band) maar de westkant, zeg maar het gedeelte tussen Groningen en de oude Oostduitse grens nog niet.
Daar gaat dus dit verhaal over.

Ineens is het 20 september.

‘Omstandigheden’ zijn de oorzaak dat we pas nu vertrekken. Het is schitterend weer (nog lang geen 20º, beetje zon, soms een bui). Planning is dat we de 29e weer naar huis gaan, alles bij elkaar zijn we dan een dag of 8 onderweg. Zeker niet genoeg om de hele route te doen, maar wat we niet kunnen doen nu, blijft op het programma staan.

Vertrekstand: 1593900

Eerste stop is Metelen, een camperplek bij het Mühlenmuseum, een watermolen. Oorspronkelijk met het bekende waterrad dat 12 PK leverde, later met een turbine die 30 PK leverde. De technische vooruitgang.
We maken een kort wandelingetje (het museum is dicht) en besluiten dat we toch willen doorrijden: naar Ochtrup, vlakbij het eigenlijke begin van de route in Gronau.

foto 410-411

Km-stand 154050

21 september 2022. Prachtig weer, de hele dag zon met een enkel wolkje en rond de 20º.

We hebben een enorme route voor de boeg met nog een omweg ook. De route is 28 km en de omweg 1,5 km. Gelukkig hoeven we niet te lopen. De omweg is overigens langs een camperbedrijf omdat onze koelkast de geest gegeven heeft. Voorlopige diagnose: omloop-koelsysteem kapot, geen onderdelen meer van, koop maar een nieuwe. Dus doen we het deze week zonder koelkast en vriesvak en dan zien we thuis wel verder.
De route gaat eerst naar de Dreiländersee: Nederland, Nordrhein-Westfalen en Niedersachsen. midden in een prachtig natuurgebied. Mooie plek voor de koffie, lekker in het zonnetje
Onze volgende halte en mogelijk overnachtingsplek is de Ostmühle in Gildehaus. Een heel mooi geheel daar, maar helaas geen overnachting deze week vanwege het circus dat daar staat. 

Een paar foto’s maken we wel 413-414-415

Dan zijn het nog een paar kilometer naar de CP in Bad Bentheim aan de voet van het kasteel. We waren hier enkele jaren geleden maar toen was alles dicht. Nu bezichtigen we het kasteel met als extra nog een kunstexpositie. 
In een video in het kasteel vertelt de huidige graaf over zijn oer-grootmoeder, de zuster van onze koningin Emma.
In het Schlosspark gaat komend weekend een Lichterfest plaatsvinden. Allemaal beelden gemaakt van LED’s die er ’s avonds waarschijnlijk prachtig uit gaan zien.

foto 418-419-424

foto 425-428-430-438-440-442

Als we enkele uren later naar buiten kijken is het hele park in bedrijf, waarschijnlijk een test of alles goed werkt. Niet officieel geopend omdat de eet- en drinkkramen gewoon gesloten zijn. Prachtig om te zien allemaal die lampjesbeelden.

foto 448-450-453

Km-stand 154080

22 september 2022. Strakblauw, ’s middags enkele wolkjes met 20º

Het leeftempo ligt ‘wat’ lager. Niet te vroeg vertrekken en eerste stop na een kilometer of tien bij de Isterberg. Een wat desolate en rommelige camperplek, maar wel met een uitkijktoren waar je 110 treden naar boven kunt klimmen. Foto’s maken van weidse uitzichten over het Bentheimer land en als beloning een kop koffie.

Foto 464-466

Enkele kilometers verder stoppen we bij de Tillenberge. Het lijkt op een stuifzandgebied waar het woord Berge overdreven is, wat heet, zelfs heuvels is een te groot woord. Het ‘golft’ wat. Maar een leuke wandeling doen we hier wel. We kijken op het bord en besluiten de roze route te volgen. Makkelijk dus want die begint waar we staan en je kunt maar 1 kant uit. Maar dat is dus ook gelijk de laatste aanwijzing, de rest moet je maar op gevoel doen: geen enkel bordje meer gezien. Het komt toch wel goed. Stilte, wat grazende schaapjes, enkele Wacholder-struiken (jeneverbes) en wat bomen tekenen dit open landschap.

Foto 468-470

En dan zijn we al ruim voor de middag op de CP in Nordhorn waar ook alweer vele campers staan. ’s Avonds zeker 40. Maar zo laat is het nog niet. Eerst eten, stoelen buiten en lekker genieten van het zonnetje en een goed boek. Tegen 3 uur pakken we de fiets, eerst naar het centrum, maar Nordhorn is ook maar gewoon een stadje. Vroeger een bloeiende textielstad maar net zoals overal vanwege de goedkope import niets meer van over. In 1999 was het definitief afgelopen.

We zetten koers naar Kloster Frenswegen, enkele kilometers buiten de stad. Gewoon richtingaanwijzers volgen en dan gewoon de weg kwijt raken. Bebording is toch vaak in Duitsland een ondergeschoven kindje. Net zoals de wandeling van vanmorgen. Met hulp van Google lukt het uiteindelijk wel om het klooster te vinden. Tegenwoordig in gebruik als een soort conferentiecentrum dat je als groep kunt huren om allerlei onduidelijke cursussen te organiseren of hun eigen aanbod te volgen. Een zo’n groep is buiten bezig, samen in een cirkel geluiden maken naar elkaar. Als toeschouwer denk je dan dat ze hun medicijnen vergeten zijn in te nemen.
Enfin, wij vinden ònze medicijn in het ‘Café zum Kloster’: Kaffee mit Kuchen. Heel lekker en zeer betaalbaar, nog geen tientje.
Als we weer gaan haken we aan op de knooppuntenroutes die ze hier ook hebben. Mooie tocht langs de Vechte en het gaat goed totdat we in het centrum terug zijn waar dus weer de borden vergeten zijn. We hebben de camper toch weer gevonden.

Foto 470a

23 september 2022. Het zonnetje doe z’n best, maar geeft in de loop van de middag alle pogingen bij 19º op.

Een prima CP, ondanks de naast gelegen weg. Nauwelijks wat van gemerkt vannacht. We vertrekken midden door de stad, langs de Povelturm en de NINO-spinnerei als laatste monumentale resten van de bloeiende textielindustrie, naar de Mühlenhof in Veldhausen. Een heel klein maar fijn openluchtmuseum met enkele gebouwen gegroepeerd rond een molen van het type “Galerieholländer” uit 1789. De molen van Bentheimer zandsteen is gerestaureerd in 1987 (!). De deuren van de gebouwen zijn alleen in het weekeinde open en dat is wel een beetje jammer.

foto 472-474

De molens zijn nog niet op: een watermolen in de Heerlijkheid Lage is het volgende doel. Die vinden we na enig zoeken, zonder een enkele wegwijzer. Bij de vorige molen was er tenminste nog één. Het loont de moeite want het is een klein pareltje. Ook helemaal gerestaureerd en sinds medio dit jaar is het restaurantje dat erbij hoort ook weer geopend. 

foto 479-481

In Lönsberg vinden we eenzelfde uitzichttoren als op de Isterberg.
Een stukje verder bij Uelsen ligt ook weer een klein openluchtmuseum, dit keer uit de bronstijd. Helaas komt je hier niet verder dan het toegangspoortje, maar er blijft voldoende te zien over en om foto’s te maken.

foto 484

Vlakbij ligt een mooie camperplek en hoewel het nog pas tegen 3 uur is, zetten we de camper neer. Stoelen eruit en een lekker kopje koffie. Mooi moment om dit verhaal te schrijven en op de blog te zetten.

Het landschap is bijna overal plat, maar soms wordt het ineens wat golvend. Veel landbouw hier, maar ook veel bossen. Tussendoor zijn er wat dorpjes uitgestrooid, allemaal even netjes en goed onderhouden.

Km-stand 154155

Zaterdag 24 september 2022.  Het is voorbij die mooie zomer….., regenachtig maar nog niet koud.

De CP ligt eigenlijk best wel een stuk van de stad Uelsen af bij het Waldbad en een paar sportterreinen. Toch stond het er afgelopen nacht wel vol. 13 ruime plaatsen beschikbaar á 7 euro. Keurig geregeld allemaal. Wat eigenlijk wel raar is dat je het lozen van het toilet ook moet betalen, grijs water is gratis. Uitgangspunt moet zijn dat men afval zo gemakkelijk mogelijk kwijt kan, anders vind je het al gauw ergens tussen de struiken. Water en stroom moet je natuurlijk betalen.
Wij hebben vandaag niets nodig en vertrekken volgens de route in ons womo-boekje naar Emlichheim en verder naar Twist. Onderweg, ondanks de grijzigheid, genietend van het landschap. ‘Gewoon’ vlak met ontzettend veel maisvelden, afgewisseld met aardappelen. Van de mais is al een groot gedeelte geoogst, aan de petatte moeten ze nog beginnen. Bossen en mooie goed onderhouden boerderijen zorgen voor de afwisseling. Wij doen onderweg wat boodschappen. Eerder dan gepland omdat koelkast en vriezer niet werken en we dus verser moeten werken.
Tegen half twee komen we in Twist waar we het Olie- en Gasmuseum willen bezoeken. Gerund wordt dat door vrijwilligers die de deur om 2 uur openen. Zeer interessant museum over hoe gas en olie ontstaan zijn, hoe het uit de grond gehaald wordt en wat ervan gemaakt wordt.
Later maken we nog een wandelingetje rondom het meer bij de CP en het museum.

foto 487-488

km-stand 154220

Zondag 25 september 2022. Was het gisteravond regenachtig, ’s morgens weer strak blauw en in de middag wolkjes. Het blijven aangename temperaturen.

We blijven nog in de museumwereld: een kilometer of 8 verderop is het Emsland Moormuseum, het grootste in zijn soort in Europa. Een kort ritje dus. Op hun site lezen we dat er om 11.30 uur een treintochtje van 30 minuten over het terrein gaat en dat willen we wel doen. Als we aankomen wordt er net ook een bus gelost. Dus eerst naar de kassa voor de tickets voordat die ons allemaal voor zijn en wij moeten wachten op het volgende treintje van 14 uur. Maar dan blijkt dat we al met het tochtje om 11 uur mee kunnen en dat het koor, dat blijkt het te zijn, pas veel later mee gaat. De trein blijkt dan ieder half uur of zo te vertrekken.
Interessant museum: in het treintje zie je het landschap waar het veen ofwel de turf gewonnen is en de gevolgen daarvan. In de gebouwen leer je alles over de vorming van hoog- en laagveen en hoe vervolgens de mens alles afgraaft. Eerst met alleen handwerk, een hard bestaan voor de toenmalige bewoners. Later komen er grote machines die de turf tot 9 meter diep afgraven. De natuur heeft daar 9000 jaar voor nodig gehad. Vervolgens werden er afwateringssystemen en wegen ontworpen en uitgevoerd en werd de grond geschikt gemaakt voor landbouw. Dat was ook hard nodig omdat direct na WOII er veel Duits sprekende vluchtelingen vanuit Polen naar het westen kwamen. Jaren van ontberingen volgden totdat men langzaam maar zeker de zaak op orde kreeg.
Het ontginningsgebied grenst direct aan Nederland waar net zoals hier ook de turf afgegraven is in de zogenaamde veenkoloniën.

foto 492-495-496-500-501-504.

Als we op de CP in Haren aan de Ems aankomen tegen 15 uur schijnt lekker het zonnetje. Dus stoelen naar buiten, even oh-en met de Duitse buren en tussen het lezen door kijken naar de voorbijvarende schepen. De Ems is hier niet zo breed, maar er komen toch forse schepen voorbij. Een stukje op de fiets nog om de omgeving te zien leidt o.a. langs een woonbotenkanaal en naar de grote haven in dit stadje met een werf, motorenrevisiebedrijf voor de vrachtboten enz. Een pizza in restaurant Piccola dat eigenlijk de titel restaurant niet verdient maar meer een Pizza-Bude is, sluit de dag af. En het moet gezegd: het was een fantastische pizza met een lekkere Erdinger Weisse erbij.
Km-stand 154265

Maandag 26 september 2022. Regen, 10º en later op de dag 3 graden meer en idem regen.

Dir is nu gewoon een dag om zo snel mogelijk te vergeten. De route rijden blijft aardig, maar er is weinig te doen onderweg en het blijft maar regenen. Wij rijden via Lathen a/d Ems en slaan ergens rechtsaf waar de test-magneetbaan (de Transrapid-Versuchsstrecke) nog ligt. Het systeem om magneettreinen met een snelheid van meer dan 400 km/uur wrijvingsloos te laten zweven
De baan is 32 km lang en heeft het nooit verder gebracht dan een test. De twee opties, tussen Hamburg en Berlijn en van München naar het vliegveld in Erding, zijn nooit gerealiseerd.  Wel heeft het Duitse consortium van o.a. Thyssen in 2001 een 30 km lange baan gebouwd in China tussen Shanghai en het vliegveld in Pudong. Die functioneert nog steeds. In 2006 gebeurt er een ongeluk hier in Duitsland op de testbaan door een menselijke fout waarbij 23 doden vielen. Het project werd hier toen gestopt. Maar in China gaan ze ermee verder: een baan van Beijing naar Guangzhou van 2000 km lang waarop de treinen met 600 km/u gaan. Daar wordt aan gebouwd en een tweede route is in de planning.

foto 507-508-509-510

We komen verder door Papenburg, de stad met veel water. Naast de Ems ook 43 km aan kanalen en een bloeiende botenbouw. Allemaal ontstaan vanwege het transport van de gewonnen turf naar Emden, Bremen en Hamburg. Beroemd is de Meyer-werf waar de grootste cruise-schepen ter wereld gebouwd worden. Als voorbeeld: in 2021 afgeleverd de AIDAcosma, 337 m lang, 42 m breed, 20 dekken, met 2732 cabines.
Vanwege de regen rijden we verder, de route komt morgen nog eens terug in Papenburg en we blijven nu staan op een CP in Westoverledingen. Moederziel alleen.
Km-stand 154350

Dinsdag 27 september 2022. Regen, 10º-13º en later op de dag droog met soms wat druppeltjes.

Gisteren hadden we besloten dat we vandaag naar huis zouden gaan als het de hele dag zou blijven regenen, maar de voorspellingen zijn wat beter. Toch maar eens kijken of we hier nog iets kunnen doen. De route gaat terug naar Papenburg en het wordt gelijk wat droger. Als we dan besluiten om toch naar de Meyer Werf te gaan is het intussen droog, wel met een schrale wind, maar dat kunnen we wel hebben. Op de parkeerplaats boeken we een on-line ticket,. De enige mogelijkheid, kassa-verkoop is er niet. Alle gegevens invullen, tijdblok aangeven en digitaal ticket aan de ingang laten zien
We hebben er geen spijt van gehad dat we naar die werf gegaan zijn. Het is daar groot, groter, grootst: de cruise-schepen worden binnen gebouwd in een gigantische hal. De poort waardoor de schepen uit de hal varen (het bouwdok vol laten lopen duurt 4 uur) is 45 m breed en 75 meter hoog. Daarna ligt zo’n schip nog enkele weken aan hun kade voor de afwerking. Als het dan klaar is gaat het zo’n dikke 40 km achteruit, getrokken door een paar sleepboten, naar de zee. Manoeuvreren gaat blijkbaar gemakkelijker op die manier dan vooruit.
Het zijn bijna alleen maar superlatieven: er werken 3450 mensen, maar met de toeleveranciers erbij zijn het er ongeveer 21000. Een voorbeeld van zo’n toeleverancier is het bedrijf dat er vlakbij ligt en de passagierscabines maakt: zo’n 6000 stuks per jaar, qua inrichting op maat voor 5-6 verschillende rederijen. 
Onderdelen van het schip worden in aparte afdelingen samengesteld en vervolgens als bij een blokkendoos in elkaar gezet. Van tekentafel tot aflevering 36 maanden: 18 voor de opdracht en het ontwerp en 18 voor de bouw zelf.
Voor de bezoekers (250.000/jaar) zijn 350 mensen aan het werk. Ze zullen niet allemaal full-time zijn, maar toch. De werf is in 1795 opgericht en alles wat daarna gebeurd is, is te zien in het bezoekerscentrum. Ook vele modellen van schepen die daar gebouwd zijn staan er, allemaal in schaal 1:100. En dan is goed duidelijk hoe groot de huidige schepen zijn t.o.v. de vroegere cruiseschepen.
Ook werkelijke modellen van de cabines staan er wat dan weer mooi is om te zien hoe de verschillende rederijen hun cabines ingericht willen hebben. Op het einde van de rondleiding kun je op verschillende plekken en niveaus in de productiehal kijken. Er zijn er overigens op dit moment 3 in aanbouw!

foto 511-514-519-520-521-526-528-531-535

Het is al half drie als we de boterham op hebben en naar de Von-Velen-Anlage gaan aan de andere kant van Papenburg. Een klein openluchtmuseum, gewijd aan de oprichter Dieter von Velen en de geschiedenis van Papenburg.
Landdrost von Velen kreeg de rechten van het ‘Gut Papenburg’. Zijn doel was om de omliggende moerassen te ontsluiten, het veen af te graven en landbouwgrond te maken. Daartoe liet hij naar ‘Holländischen Vorbild’ (!) een veenkolonie aanleggen met uiteindelijk 43km aan kanalen voor de afwatering, maar ook voor de ontsluiting naar de Noordzee.
Voor de mensen van toen is de beste beschrijving van de geschiedenis de spreuk die we daar vonden: “De eerste zijn dood, de tweede zijn nood en de derde zijn brood.” Waarmee duidelijk aangegeven is hoe hard het leven toen was.

foto 537-538-540-541-545

Als toetje vandaag rijden we langs Gut Altenkamp in Aschendorf. Een barokke herenhuis met idem tuin, stammend uit de tijd dat er nog adel was. Tegenwoordig na grondige restauratie in bezit van de stad.

foto 546-547-548

Km-stand 154400

Woensdag 28 september 2022. De wereld is heel klein: nogal mistig bij 6º.

De CP in Rhede (Ems), achter een restaurant was een prima plek. Gisteravond eerst op internet uitgezocht wat we wilden eten daar, om vervolgens tot de ontdekking te komen dat maandag en dinsdag Ruhetag is. En dat was nu net weer niét op hun site vermeld. Gemiste kans, voor ons dan.
Als we ’s morgens wakker worden is het zicht zeer beperkt. Op zich geen probleem, maar we moeten toch gaan rijden en van het eerste stukje van de route zien we niet zo veel. We steken de grens over richting Oude Pekela. Voordat we daar zijn buigen we af richting Vlagtwedde en verder via o.a. Jipsinghuizen naar Ter Apel. De weg voert langs het aanmeldcentrum voor asielzoekers dat de laatste tijd veel in het nieuws is omdat het veel te druk is en mensen in tentjes moeten overnachten.
Het is echt een mooie route door het Drentse landschap. Een klein stukje verder gaan we de grens weer over waar we de A31 nemen naar huis. Af en toe zijn we getrakteerd op een buitje om het stof er weer af te spoelen.

foto 549-550-551-554

En dan is het weer voorbij en gaan we zien of we volgend jaar de rest van de tour kunnen maken.
Km-stand 154685. Een tour van totaal 785 km.

Op onderstaande kaart het overzicht. Het grootste deel van Tour 2 hebben we gehad, de rest wacht op vervolg