2021-3 Zwitserland

2021-3 Zwitserland (1)

Vele keren zijn we door Zwitserland gereden, vroeger ook wel eens een dag langer geweest, maar nog nooit een paar weken zoals nu de bedoeling is. Zwitserland in herfstkleuren lijkt ons heel mooi. Op naar de bergen dus.
Vandaag, dinsdag 24 augustus vertrekken we. Toby heeft nog geldige inentingen en onze Corona-QR-codes werken ook. Geen belemmeringen te verwachten dus.

2021-3 Zwitserland (2)

Dinsdag 24 augustus 2021.
Km 140046. Lekker weertje, 20º met zon.

Na de koffie en een hoop geklets met iedereen vertrekken we zo rond 12 uur richting zuiden. Eerste stop: Belfeld. Planning was eerst Venlo, maar Thomas c.s. was niet thuis. Dat wisten we, maar niet dat in Belfeld alleen Hanna thuis was. De rest zat in Klein Zwitserland…??? Toeval??
Al enige tijd, na de enorme wateroverlast van enkele weken gelden, is de AB 61 gesperrt want gedeeltelijk weggespoeld. Uit ervaring weten we dat de AB 3 daarom erg druk is en daarom kiezen we ervoor om over Maastricht te reizen. Niet dat het veel helpt, zo blijkt: de aansluiting naar de E 25 bij Luik is ook dicht. Dus, na een geweldige omweg binnendoor over Huy rijden we, na de nodige stops, tegen 5 uur de CP bij de Barrage de Nisramont in de gemeente La Roche en Ardenne. Klinkt hé? Het was een hele mooie route door de Ardennen en een prima CP.
We maken nog een wandeling over de dam, de hele 13 km rond het meer lopen doen we maar niet.

foto 619-620-621

Woensdag 25 augustus 2021.
Km 140267. Lekker weertje, 23º met zon.

’s Nachts en ’s morgens is het best fris met 14º op 270 m hoogte. De stuwdam in de rivier de Ourthe waarbij we hier staan moet de dam zijn die enkele weken geleden de zware overstromingen in België veroorzaakt heeft. Het stuwmeer zat dermate vol water dat de dam dreigde te breken en er dus niets anders op zat dan de overloopkanalen te openen. Gevolg was een vloedgolf die aan verschillende mensen het leven gekost heeft en zeer veel schade achterliet.
Wij zijn nog niet vertrokken als het gigantische parkeerterrein vanuit alle hoeken vol begint te lopen met wandelaarsauto’s. De watersporters komen pas later.
We besluiten in de navigatie de autobaan uit te vinken en gaan dan binnendoor via Luxemburg-stad (en écht midden er door) naar de CP in Rodemack (F). Dat dorp heeft een Centre Mediaeval staat op de borden en dat geloven we als we er rondlopen. Sinds de middeleeuwen is hier inderdaad nauwelijks nog wat gebeurd. Hier en daar is een nieuwe garagepoort ingewerkt, maar het zou ons niets verbazen als hier ’s nachts de stadspoort nog dicht zou gaan.

foto 631-632

Op de CP stonden 4 campers toen we om 2 uur aankwamen, waarvan 3 nederlanders. ’s Avonds was dat aantal gegroeid tot een stuk of 15, waarvan 12 nederlanders. Zoals altijd staan op de gratis CP veelal nederlanders…., hmm, maar wie zegt dat?

foto 636-637-638-642-648

Donderdag 26 augustus 2021.
Lekker weertje, 16º-23º met zon.

Vandaag zijn we achtervolgd door een gat in het wolkendek. De hele dag zien we rondom ons nogal wat bewolking hangen, meestal van de behoorlijk donkergrijze kleur. Maar hoe het kan weten we niet, we hebben de hele dag in de zon gereden.
Onderweg, vooral vanmorgen, kletsnatte wegen van de regen maar wij hebben geen druppel zien vallen.
Trouwens over wegen gesproken: in Frankrijk hebben ze -tig meer rotondes dan P-plaatsen. 40-50 km zonder P-plaats is geen uitzondering. Enfin, wij staan nog voor 5 uur in aan de Rue du Hatschbourg. Dat klinkt toch geweldig? En het uitzicht hier is nog geweldiger.

foto 649-650-653-654

We zijn vandaag vanuit Luxemburg via Frankrijk, weer Luxemburg, dan Duitsland en vervolgens door Frankrijk naar de CP getoerd waar we ’s avonds dus staan. Om te oriënteren: Saarbrücken, Straatsburg en Colmar zijn we allemaal gewoon voorbij gereden. Vooral het eerste stuk door de Vogezen was een prachtige route. Maar ook het stuk autobaan was wel aardig met steeds rechts van ons de bergen van de Elzas in zicht. Zodra je er dan vanaf gaat ‘verdrink’ je in de wijngaarden, enorme velden met druiven met ontelbare wijnboeren waar je met je camper kunt staan en proeven.

Nog wat plaatjes van Voegtlinshoffen en de CP.

foto 653 / 658 – 662 / 668

Vrijdag 27 augustus 2021.
Km 140696. In de morgen enkele druppeltjes, verder zon met wolken.

Nog een klein stukje Frankrijk voordat we in Zwitserland aankomen. De route gaat via Belfort, een stad die zijn naam eer aandoet met een gigantisch fort dat op een heuvel boven de stad uitsteekt. We hebben de navigatie geprogrammeerd op ”Belfort” en dan word je naar het centrum geleid. De bedoeling is eigenlijk om dat ding ruim voor de stad uit te zetten, maar dat wordt nogal eens vergeten. Dan kom je er dus achter dat het best wel een drukke stad is. 🙂

foto 670-672

Verder naar Delle, een ietwat groot geworden dorp vlak voor de grens. Daar gooien we de tank nog eens vol, omdat de diesel in Zwitserland 30 eurocent/liter duurder is. Van grenscontrole is geen sprake terwijl je toch de EU verlaat. Je moet er dus zelf aan denken om een ’ticket’ voor Zwitserland te kopen, voor onze camper 60 euro voor een maand.

foto 678-681

Via Delémont komen we op onze CP in Tramelan. En in tegenstelling tot waar de naam op lijkt is het aan de voet van de skilift heel erg rustig. Er komen na ons een paar andere campers en er staan een aantal koeien die ons geen blik waardig vinden. Héél erg donker en stil ’s nachts.

Zaterdag 28 augustus 2021.
KM 140875. Een vrolijk zonnetje, vergezeld van wat wolken en een erg frisse wind. Omdat we ook nog eens op dik 900 meter hoogte zitten is het maar 14º.

’s Morgens als we wakker worden blijkt date toch wel heel bijzondere koeien waren, namelijk ‘transformer-koeien’. Nu zijn het ineens geen koeien meer, maar paarden in exact dezelfde lichtbruine kleur hebben als de koeien. Zo op het oog zijn het er ook nog eens evenveel, het moet dus wel zo zijn.
Na de koffie rijden we verder door de Jura naar La Chaux-de-Fonds, gelegen op 1000 m hoogte. Nooit van gehoord, maar het blijkt een flinke stad die veel lijkt op Düsseldorf. Een stukje verder komen we bij Morteau (weer Frankrijk) in de Vallee du Doubs. Het is niet meer nodig om te zeggen dat het overal heel mooi is.

foto 689

We ondervinden nu ook zelf dat de temperatuur per 100 m lager 1º omhoog gaat.
Bij Pontarlier buigen we weer af richting Zwitserland en zien aan de grens een hele grote file die Frankrijk in wil. Wij kunnen met een keurende blik van de Zwitserse douane zonder stoppen doorrijden.

foto 696

Een klein stukje over de grens ligt het Lac de Joux, aan de kop waarvan we op een CP stuiten met een mooi uitzicht over het meer en naar het dorp Le Pont, vlakbij L’Abbaye. We lopen ter verkenning naar het dorp en zien dat je bij een restaurantje gemiddeld 100 euro kwijt bent voor 2 personen incl. een drankje.
Na 19 uur wordt het herfst met flinke wind en bijbehorende regen. Wat wordt het morgen?

foto 703-706

2021-3 Zwitserland (3)

Zondag 29 augustus 2021.
Het is 9º als we wakker worden, maar in de loop van de dag toch 20º met een heel fris aanvoelende wind.

We reden vandaag een CP -> CP-tocht. Het zijn alles bij elkaar maar een goede 60 km omdat we ’s middags de F1 van Spa wilden zien. Zo kunnen we onderweg een leuke CP uitzoeken, want alternatief was een flink eind rijden en daar hadden we he-le-maal géén zin in.
We zouden dan eerst in een gebied in Zwitserland (de streek rondom Genève) komen waar geen CP of campings te vinden zijn. Er zijn er wel: prijs tussen CHF 50,- en 65,-. (1 CHF is ongeveer 1 euro). Dan te bedenken dat we normaal gesproken gratis overnachten ex voorzieningen of voor een tientje incl. de meeste voorzieningen.
De route gaat over de Col de la Faucille op 1323 m waar bovenop een gigantische parkeerruimte is, die helemaal vol staat. Zou ook een CP moeten zijn. Een prachtig uitzicht, maar wij gaan verder. En zo stonden we tijdig op een prima plek in Lélex met mooie bergen rondom. Terwijl wij de afgelopen dagen maar een paar druppeltjes hebben gehad regent het in Spa al dagen en wordt de race uiteindelijk na 18 uur na 3 rondjes achter de pace-care als gereden verklaard. Maandag in de krant: een farce vanwege de miljoenen die op het spel stonden. Enfin.

foto 713-714-715

Maandag 30 augustus 2021.
’s Morgens is het weer 9º als we wakker worden. ’s Middags is het 23º.

Voor € 2,50 zijn we alles kwijt en hebben we weer vers water in de tank. Een wasje, een kop koffie en we zijn weer op weg. We moeten een stuk terug naar Gex en van daaruit via Genève naar Abondance: dus van Frankrijk naar Zwitserland naar Frankrijk. Midden door Genève en dan langs het Lac Léman zoals het officieel heet. Daar vinden we langs de weg, net buiten het centrum, een P-plek om even een boterham te eten. Mooi uitzicht op het meer.

foto 718-727-731-736

foto 743-745

Dinsdag 31 augustus 2021.
Km 141183. ’s Morgens is het weer 9º als we wakker worden. ’s Middags is het 23º.

We vertrekken vanuit Abondance (F) en gaan via Châtel naar Morgins (Z). Dan via Monthey naar Diablerets.

foto 748-754

De bedoeling is om een ‘klein’ rondje te maken en uiteindelijk weer in Monthey te komen. Daarvoor hebben we een paar camperplaatsen uitgezocht waar we eventueel kunnen overnachten. Voordat we bij de eerste zijn dalen we eerst vanaf 1450 m vrij nauwkeurig 1000 meter en vervolgens weer 1000 m omhoog. Die eerste CP is in Gryon. Daar hebben we in 2015 ook al eens overnacht. Nu staat alles vol met geparkeerde auto’s. Doorrijden dan maar naar Solalex. De smalle weg ernaartoe is nogal avontuurlijk, na enkele kilometers staan we voor een splitsing: linksaf een bord met 25% stijging en rechts erg smal. Stopt een meneer achter ons met een dikke Porsche (die even later blijkt 50 m verderop links te wonen) die heel behulpzaam uitlegt dat beide kanten geen optie is voor onze camper. We geloven hem onvoorwaardelijk. Terug dus en dan in het dorp bij de Bahnhof rechts. Dat klopt wel maar de heel smalle weg ernaartoe is minstens net zo avontuurlijk met de vele bochten en gaten. Dan zijn we in Solalex: daar is de camper met moeite recht te krijgen èn de plek is wel helemaal in the middle of nowhere. Een schoolklas en een paar wandelaarsauto’s. De klas vertrekt en de plek wordt afgekeurd.

foto 761-762-765-767-768

Geen probleem, dan gaan we via de Col de la Croix op 1780 m naar Les Diablerets. wat een weg zeg! Het lijkt alsof je in een klein bootje zit op een stormachtig water. Daar aangekomen blijkt de camperplaats opgeheven. Dan kun je wel doen of je neus bloedt, maar ja… Op naar Lac Retaud. Niets te bekennen van borden of wat dan ook, maar nu hebben we er genoeg van. We blijven hier staan en we zien wel. Even later komt er een collega aan en dat geeft altijd een wat beter gevoel. We hebben nu een partner in crime.:-) Als om 7 uur de koeien op stal zijn, is het doodstil.

foto 772-775-779-782-783

Woensdag 1 september 2021.
Km 141282. Strak blauw, 22º
Route: over de Col de Pillon (1546m) via Gstaad, Col des Mosses (1144m) Saanen, Aigle (klein stukje onder Montreux), Martigny, Saviése op de CP Bisse du Torrent-Neuf.

’s Morgens rond 9 uit loopt de parkeerplaats al vol met de auto’s van wandelaars. Wij verlaten het prachtige uitzicht en gaan het kronkelende ‘wiebelende’ wegje weer naar beneden. En zo gaan we weer een stukje verder, maar er is niet veel te vertellen vandaag. Mooie routes, schitterende vergezichten enz. enz. Kijk maar naar de foto’s.

foto 793-796-803-804-806

Donderdag 2 september 2021.
Km 141435. Strak blauw, 24º
Route: geen. We blijven een dag genieten van het uitzicht en verder lekker luieren en lezen.

foto 807-809-810

2021-3 Zwitserland (4)

Vrijdag 3 september 2021.
Strak blauw, 24º

De meeste campers zijn al weg als ook wij 500m dalen naar de supermarkt. Na gedane boodschappen gaan we naar een toch wel bijzondere CP: bij de Glacier de Moiry, gelegen aan het eind van een van de zijwegen door het Rhonedal. Die zijwegen overigens, zowel links als rechts, zijn allemaal doodlopend. Hoe dan ook moet je aan het eind van de dik 50 km dezelfde weg terug. Maar dat is hier geen straf. Een bijzonder mooie route die 2000 m omhoog gaat met zeer diepe dalen en vele vergezichten erlangs.

foto 825-827 / 830-831-832 /

Als we de stuwdam op iets meer dan 2000 m passeren ontploft met een luide knal de zak chips in de kast vanwege de lagere luchtdruk hier. De CP ligt op dik 2400 meter.
Daar aangekomen blijkt de CP niet meer gratis zoals in de app staat, maar kost CHF 15,- voor het parkeren en CHF 4,- pp voor de toeristenbelasting. Dat is zeker niet goedkoop en vergeleken met andere plekken gemiddeld. Hier en daar zijn prijzen van CHF 25-35 ex belasting te noteren. Hoe dan ook, het betalen is dusdanig ingewikkeld via QR-code en van alles en nog wat invullen, dat we besluiten ‘als ze het niet zelf komen halen, dan ….’

een murmeltier, een paar meter lager dan de camper

foto 838-842-845-847 / 5-6-9

Zaterdag 4 september 2021.
Bijna strak blauw, 24º, maar als we wakker worden is het maar 6º.

En wat denk je? Niemand gezien, behalve een stuk of tien andere campers en een aantal personenwagens die er allemaal ’s nachts gestaan hebben. Van alle campers stond er ook maar 1 op de aangegeven plek voor campers (wij niet). Uiteindelijk dus toch een gratis plek.
We steken onder in het dal de Rhone over en gaan aan de andere kant omhoog naar Crans-Montana. Bekende naam uit de wintersport, maar ook nu is het er in de enige echte winkelstraat van het dorp behoorlijk druk. Het ziet er leuk uit en het publiek straalt geld uit. Zonder naar een prijslijst te kijken weten we wel dat je er geen kop koffie voor 3 CHF kunt krijgen.
Wij rijden weer 1000m naar beneden en slaan een stukje verder richting Simplon-pas rechtsaf naar de CP in Oberems. Een deel van het dorp blijkt ook nog eens een levend openluchtmuseum te zijn op een hoogte van dik 1500 m met mooie vergezichten de Rhone-vallei in. Ook typisch: aan de andere kant van de vallei hangen steeds donkere luchten en soms zie je het daar regenen. Bij ons schijnt volop de zon.
In het enige restaurant in het dorp kost een kop koffie wel CHF 3,-, maar een Curry-wurst mit Pommes (we zitten in het duitse gedeelte) CHF 20,- !!!!
De CP kost maar CHF 5,- incl. gebruik van een bijzonder netjes schoon toilet.

foto 24-25-26-28-31-34-40-41

Zondag 5 september 2021.
Bijna strak blauw, 24º, maar als we wakker worden is het maar 6º.
De dag van de F1 Dutch Grandprix met Max op pole-positie.

Maar voordat het zover is moeten we eerst de berg weer af (700 m) inclusief de omleiding. En nu is het of iedereen vanuit de wijde omtrek bedacht heeft om maar eens naar boven te rijden en we moeten dus op de smalle wegen zeer vaak stilstaan of stapvoets passeren. Gelijk hebben die mensen wel want het is er overal heel erg mooi. Je kunt ook nog verder naar boven als wij waren. Wij kozen daar niet voor en gaan eerst een klein stukje terug door het Rhonedal en weer omhoog naar de Bhutan-brug.
Daar zit een heel verhaal aan vast: het jaar 2002 werd door de Unesco uitgeroepen tot ‘jaar van de bergen’. Helvetas, een Geselschaft die al langer de bruggenbouw in Bhutan stimuleert trok aan de juiste samenwerking-touwtjes. Resultaat is een brug van 134 meter naar Bhutanees voorbeeld, ontworpen in Bhutan en gebouwd onder leiding van een Bhutanees ingenieur. De brug verbindt het franstalige Unterwallis met het duitstalige Oberwallis met elkaar over de Illgraben.
Dat is een heel klein onschuldig stroompje, lijkt het. Maar en paar keer per jaar wordt het een van de actiefste wilde beken van Zwitserland waarbij tijdens zg. ‘Murgängen’ enkele 10.000-en tonnen rotsbrokken, stenen en aarde naar beneden komen. Dat zijn puinstromen van meer dan 2 meter hoog en een snelheid van 25 km/uur.
Bij de brug staat ook nog een Chorten, een boeddhistisch heiligdom, dat de brug tegen ongeluk moet beschermen. Je moet er met de wijzers van de klok mee omheen lopen. Het heiligdom is door Bhtutanese monniken, lama’s ingezegend. Aan de brug hangen vele doekjes met daarop Bhutanese teksten. Ontcijferen is niet gelukt…..

foto 41-42-45-46

Wij moeten dan weer naar beneden naar het Rhonedal en gaan dan bij Brig de route naar de Simplon-pas op. Die doen we niet de eerste keer, maar het blijft indrukwekkend. Bovenop, op 2005 meter staat een oud hotel waarachter je prima de nacht kunt doorbrengen. Op de pas zelf is heel veel parkeergelegenheid incl. picknick-plekken met toiletten en vooral veel schitterende uitzichten.
Er staan ’s nachts zo’n 7 campers waaronder ook een medelander.
Oh ja, Max heeft de F1 in Zandvoort gewonnen.

foto 51 zicht op Brig-52-55-62-65

Maandag 6 september 2021.
Wat wolkjes en veel zon. Een graadje of 24º?
Route: over de Simplon Italië in, net boven Domodòssola links af het dal in naar Formazza en dan helemaal door tot het einde. Hemelsbreed zitten we dan bijna weer in Zwitserland, maar daar zitten wel wat flinke bergen tussen.

Als je de Simplon over gaat, kom je de grens over tussen Zwitserland en Italië. Zelfs als je de Zwitserse èn de Italiaanse douane niet zou zien en ook geen enkel ander bord, zou je gelijk weten dat je de grens over bent. Zowel wegdek als omgeving zijn ineens veranderd van ‘aangeharkt’ in ‘la’ma zitte’. Als we daarna in de Valle Formazza rijden krijgen we afwisselend beeld van Italiaans, Oostenrijks en tenslotte een mix van beide in de dorpen te zien. Je weet op enig moment nog niet meer in welk land je zit….

adelaar op de pas (zie het kleine mensje aan de voet)

foto 66-73 adelaarsbeeld-78-82-91

De CP ligt in een kom tussen de bergen en als je daar midden op staat kun je niet meer zien waar je in of uit die kom moet komen. Aan een kant zit een enorme stuwdam en ‘even’ op de fiets gaan kijken hoe het er bovenop uitziet is een uitdaging…. die niet gehaald is. Het klimt steil en bovendien is de lucht hier dunner. Het levert wel een mooie overzichtsfoto van dit dal op.
Op de toegangsweg ligt een klein restaurantje waar je nog voor een redelijke prijs wat kunt eten, anders dan in Zwitserland dus.

foto 93-99

Dinsdag 7 september 2021.
Nog steeds hetzelfde, wat wolkjes en veel zon. Langs de route 27º

dezelfde Cascata del Toce de volgende dag….. water weg

foto 101 niets over van de waterval

Eigenlijk ‘verrijden’ we ons een beetje. Als we de 40 km teruggereden zijn naar het begin van de Valle Formazza, moeten we linksaf naar Santa Maria Maggiore en dan kun je rechtstreeks uit de bergen Locarno in rijden, weer in Zwitserland dus. Maar het lot wil anders. Nou ja, eigenlijk de navigatie. Die stuurt ons eerst naar beneden waardoor we halverwege bij het Lago Maggiore terecht komen. Nu zijn er in dit deel van Italië en ook het stuk daarna in Zwitserland de CP niet erg dik gezaaid. Maar gelukkig vinden we een CP in Oggebbio, niet goedkoop met 22 euro, althans voor ons doen, maar wel incl. alles en zeer uniek. Het is een soort terrassenplaats, waarbij alle campers op dezelfde hoogte staan, maar de voorste rij een eigen terrasje heeft lager dan de campers en de achterste rij een eigen terrasje boven de campers. Zo kijken wij over alles heen op het Lago Maggiore. Nieuwe conclusie: alles bij elkaar een goedkope plek.

foto 104-108-109-111

2021-3 Zwitserland (5)

Woensdag 8 september 2021.
Km 141857. Weer: wolkjes en weinig zon. Langs de route van het Lago Maggiore 27º. Een stukje hoger in de bergen bij Ariolo 17º.

Als we pas om 13.15 vertrekken van onze mooie CP, is het achterste gedeelte van de plekken helemaal leeg. Degenen die er stonden zijn naar de voorste rij verhuisd. Typisch weer voor camperaars: niemand blijft lang op dezelfde plek staan.
Maar dan naar beneden via het zéér smalle kronkelige weggetje. Op enkele plekken niet meer dan 2-3 cm langs de tuinmuren van de bewoners aan beide kanten van de spiegels die bij ons niet inklapbaar zijn. Op zich geen enkel probleem, mits er niemand naar boven komt, want achteruit bergop terugzetten is niet te doen. Oplossing: Thea voorop met de (verbonden) telefoon in de hand en stijgend verkeer onderaan tegenhouden. Dat blijkt ook geen luxe maar uiterst nuttig te zijn. Omdat stijgend verkeer altijd voorrang heeft boven dalend verkeer waren wij afhankelijk geweest van de medewerking van de stijger. Die heeft nu netjes gewacht op ons. Alles goed afgelopen en wij rijden verder langs het Lago Maggiore. Na Locarno is de weg niks en dat blijft zo tot de stijging naar Ariolo begint, dan wordt het weer mooi. We hebben gekozen om niet de autobaan te nemen, maar de parallelweg. Een stuk voor Ariolo blijkt de keuze een gelukkige te zijn geweest: op de AB staat wegens werkzaamheden een gigantische file, terwijl wij lekker doortuffen naar onze overnachtingsplaats.

foto 115-121-123-127-128-

In Ariolo wordt ook overal flink gewerkt aan de weg, maar alles loopt lekker door. Gewerkt wordt er ook rondom de parkeerplaats bij het dalstation van de kabelbaan, onze CP. Het is er ontzettend stoffig en er zijn ook nog lui die het leuk vinden om er met hoge snelheid eroverheen te vliegen. Wij lopen een stukje weg, even kijken wat er verder nog te zien is. En dat is o.a. een restaurant waar ze echte Zwitserse kaasfondue serveren met brood en in de schil gekookte aardappelen: érg lekker!

Donderdag 9 september 2021.

‘Gelukkig’ heeft het ’s nachts best wel wat geregend. Het stoft niet meer en de camper is ook gewassen. Het weer ziet er niet te best uit. Veel donkere bewolking en de weerapp voorspelt ook al niet veel goeds. Maar alla, het regent niet en we zien onderweg wel wat er komt.
Tja, zien wat er komt geldt alleen voor het eerste deel. Als we een stuk richting Nufenenpas (met 2480 m de hoogste pas van Zwitserland) zijn, zien we bijna helemaal niets meer. Maximale zicht is 10 meter in de erg laaghangende bewolking. In een flits zien we een bord langs de weg en dan weten we dat we weer naar beneden gaan. Maar kort daarna worden we verwend met een gat in de wolken en hebben we zicht op een fantastisch mooi buitenaards landschap. En zo is het weer prima weer, de voorspellingen ten spijt. De planning van de route behelst dat we de Nufenen andersom nog eens rijden.

foto 131-135-138-140

We gaan richting de Furka (de Furka-gletscher is de bron van de Rhone) maar buigen dan af naar de Grimselpas. e Furka komt later nog aan de beurt. Het vinden van een leuke CP is hier wat lastiger: er zijn er hier erg weinig en die lijken ook nog eens niks of zijn stikduur met een uitschieter van CHF 40,- en verplicht in het hotel eten. Oké, je krijgt er dan wel een badkamer bij. Om te gebruiken, niet om mee te nemen!

foto 144-148-151-155-162

Uiteindelijk kiezen we voor een plaats bij het Zwitsers Nationaal Openluchtmuseum in het Schwyzer Dütsch gedeelte en dat blijkt een goede keuze, zo vinden ook 3 anderen. We krijgen zelfs vlak voor onze neus wat straaljagers te zien die ongeveer op onze hoogte door het dal vliegen. Nogal apart.
Collega-camper in Schwyzer-Dütsch over Toby: der ist aber schon alt… Ja, 17 Jahre… Unser Schäferhind war 14 und wir heben den eingeschläfert letzten Mai… en dan komen de foto’s van de hond tevoorschijn op zijn telefoon van ’15 minuten bevor’.

Vrijdag 10 september 2021.
Km 142060. Het is 16º na wat regen vanmorgen. Het is ook bewolkt en de zon laat zich vandaag nauwelijks zien. Er is regen voorspeld. maar die blijft weg. Het is wel redelijk heiig.

We gaan over de Sustenpas. Het is er tamelijk rustig en de pas begint ook heel lief. Dat verandert naarmate we hoger komen, dan wordt het steeds ruiger. De weg is erg goed en zoals overal in de bergen een eldorado voor motorrijders. Die proberen allemaal zo snel mogelijk naar boven of naar benden te komen, in tegenstelling tot wat wij doen.
Ook heel veel campers onderweg vandaag. Wat opvalt is dat er nog steeds weinig buitenlanders zijn. Een enkele Italiaan en wat Duitsers en dan heb je het wel gehad. De Zwitsers rijden veel met buscampers, heel typisch.
Boven de boomgrens op 1800 m is de omgeving stenig en toch is iedere pas weer anders, soms wat ronder, soms wat scherper.

foto 166-167-170-173-176

Onderaan de Sustenpas buigen we rechtsaf naar Andermatt, maar daar zien we niet veel van omdat de weg grotendeels ondertunneld langs de stad loopt. We hebben ook niet het idee wat gemist te hebben. Vervolgens gaat het weer rechtsaf en trekken we over de Furkapas. De weg eroverheen is op heel veel plaatsen erg smal en het is er ook flink druk. Gelukkig gaan wij bergop en hebben dus voorrang, maar ook wij moeten vaak stoppen om anderen voorbij te laten. Dat heet hier ook een ‘gentleman’s agreement’ ofwel heb respect voor de ander. En dat lukt ook altijd, we hebben nog geen scheve gezichten gezien. We overnachten bovenop de Furka op dik 2400 m maar daarvoor kijken we nog even naar de Furka-gletsjer die de bron van de Rhone is.

foto 190-192-194-200

Als we op de CP staan zien we regelmatig dat fietsers die de berg bedwongen hebben opgehaald worden met de auto. Eigenlijk jammer toch? Bergaf hoef je niets meer te doen, maar ja, misschien wel té gevaarlijk.

foto 201

Zaterdag 11 september 2021.
Km 142160. Het is 6º na regen vannacht. Nog steeds wat bewolkt, maar er zitten al blauwe plekken in de lucht. Als we wegrijden schijnt de zon al en die blijft de hele dag. Temperatuur loopt op tot 25º en is boven op de Gotthard weer een stuk lager.

Veel te vertellen is er niet. We dalen de Furka af en deze kant is qua weg en ook qua breedte een stuk beter dan de andere kant. Het aantal motoren dat over de pas rijdt is ontelbaar. Zo ongeveer alles op 2 wielen is hier te bezichtigen. Daarbij komen ook nogal wat sportwagens, vooral Porsches en bij voorkeur in cabrio-uitvoering.
Zoals gepland slaan we onder aan de Furka weer links af en een stukje verder kiezen we voor de Nufenenpas, die we een paar dagen geleden in dichte mist gedaan hebben. Nu schijnt volop de zon en constateren we dat dit inderdaad wel de mooiste is.

foto 202-210

foto 218-220-221-222-229-230

Als we de Furka achter ons laten duurt het maar even voordat het weer omhoog gaat de St. Gotthardpas op. Het eerste stukje vanuit Ariolo is nog het oudste gedeelte, als je tenminste niet de autobaan neemt. De weg is grotendeels nog voorzien van basaltklinkertjes totdat het oude stuk overgaat in het nieuwere deel. Vanaf daar kun je met de vingers in de neus de pas op. We arriveren rond half drie. En dat het gemakkelijk is om de pas op te komen blijkt uiteindelijk tegen de avond als er op de P-plaatsen van de pas tientallen campers in alle maten en uitvoeringen staan. Zoveel hebben we er nog nooit op een pas gezien. Overnachting op 2108 m.

foto 238-240

Zondag 12 september 2021.
Km 142237. Het is 6º, maar wel ZONdag.

Het is erg druk op de Gotthard, zowel met campers als met auto’s en motoren. En dat is goed te merken als we afdalen. Niet het eerste stukje: daar rijden we toevallig de echte oude pas over de basalt-keitjes en niet de ‘watjes-afdaling’. Want dat moet gezegd, de meeste passen zijn over het algemeen niet meer als vroeger. Ze zijn een stuk minder gevaarlijk en veel toegankelijker. Maar dat mag de pret niet drukken: de uitzichten zijn en blijven fenomenaal.

foto 243-244 / 245-248

Onderaan zijn we weer in Andermatt en daar buigen we af naar de lieve Oberalppas. Wel 2044 m, maar niet zo ruig. Veelal glooiend en mooi groen. Aan de andere kant is het nog een klein stukje naar de CP in Breil / Brigels aan een heel klein meertje bij het dalstation van de stoeltjeslift. We rijden door het Reto-Romaanse deel van Zwitserland en gelukkig staan er ook Duitse teksten bij. Van de eigen taal hier begrijp je helemaal niets.
Naast de CP is ruimte gereserveerd voor Circus Maramber dat hier komende week staat en aan de opbouw bezig is.
Ter info enig idee van de prijzen hier: stoeltjeslift voor senioren CHF 20,- In het restaurant CHF 10,50 voor een kop soep en vanaf CHF 20,- voor een pizza. Wij hebben gewoon onze eigen curryworst met gebakken patatjes.

foto 250-254-257-259-262?

Maandag 13 september 2021.
Km 142306. Het zonnetje blijft ons gezelschap houden.

Met dank aan de Zwitserse buurman waarvandaan we de stroom mochten doorlussen. Scheelt gas en alles is weer opgeladen. Voor we vertrekken wordt alle grijs water gelost en het schoon weer aangevuld zodat we daar ook geen omkijken meer naar hebben voorlopig.

foto 265-267

We rijden een stukje terug naar Disentis/Mustér en daar gaan we links de Passo del Lucomagno ofwel de Lukamanierpas op. Het hoogste punt (1914 m) ligt op ⅓ van de weg tot Biasca van totaal 62 km. Stijging en daling gaan heel geleidelijk. Het is er ook nog niet druk en de weg is behoorlijk breed, zodat we hier een nogal ‘luie’ pas hebben. Het gebied waar we zitten is weer drietalig: Duits, Italiaans en Reto-Romaans. De huizen zijn ‘wat beter verzorgde‘ Italiaanse stijl.

foto 273-276-277-280

Bij Biasca zondigen we tegen een van onze eigen uitgangspunten: in principe alleen autobaan op de heen- en terugreis. Maar de weg van Biasca tot Bellinzona (waar het op 270 m hoogte 28º is) is absoluut niet spannend en dat geldt ook voor het eerste stukje naar de San Bernardino, de Grote Sint Bernard. Na 17 km bij Lostallo gaan we de autobaan af en nemen de oude weg naar boven. Die komt op geen moment meer samen met de nieuwe weg die door de tunnel van 6,6 km gaat. Maar ja, keuze tussen fantastische, soms surrealistische landschappen of opgesloten zitten in een tunnel, is geen echte keuze vinden wij. Zie de foto’s. Boven is het toch een kleine 20º met een licht aangenaam briesje.
Wij overnachten bij het bord San Bernardino 2066 m.

2021-3 Zwitserland (6)

Dinsdag 14 september 2021.
Km 142462. Warm genoeg, maar de zon is een beetje verstopt achter een meestal ietsje te dik wolkendek.

We waren niet alleen, er stonden nog 6 collega’s vannacht hier bovenop de Grote Sint Bernard. Ondanks dat de CP aan de weg ligt was het erg stil, maar wat wil je ook. Er gaat toch niemand ’s nachts de pas op of af? Om 8 uur kwamen de eerste motoren boven aan.
Wij gaan naar beneden en dan blijkt de ouwe Bernard een heel verraderlijke pas. Heel veel smalle stukken waar je niet kunt passeren, veel steile stukjes en heel veel heel scherpe haarspeldbochten. Maar dat maakt het eigenlijk alleen maar leuk, vooral omdat het uitzicht na iedere bocht weer anders is.

foto 305-306

Wij volgen de weg naar Splügen. Het eerste stuk loopt pal naast de nieuwe A13, maar die neemt meestal zoveel plaats in dat er nauwelijks ruimte voor ons, laat staan een fietser of tegenligger, over blijft. Dat blijft ook zo als we een klein stukje doorrijden bij Splügen de Roffla Schlucht in. Mooi.

foto 308-312

Omdraaien en dan bij Splügen de Splügenpas op. En dat is de tot nu toe ‘overtreffende trap’. Prima wegdek maar erg smal zonder beveiligingen langs de zeer steile afgronden. Het woord ‘haarspeldbocht’ kan hier uitgevonden zijn want ze zijn allemaal minstens 350º. Hoeveel het er bergop zijn weten we niet, maar bergaf zij het er 51. Precies boven op 2113 m is de grens tussen Zwitserland en Italië. Geen controle te zien natuurlijk, ondanks dat de zon volop schijnt. Maar de wind is er wel fris.

foto 318-321-322-324-325-327

Wij gaan naar onze overnachtingsplek in Chiavenna en zoeken de dichtstbijzijnde pizzeria op. Als je daar de prijs ziet word je wel een beetje blijer dan in Zwitserland. Waar ze prijzen daar beginnen bij CHF 20,- (ook bijna 20 euro), eindigen ze hier bij € 9,-. Onze Zwitserse camperburen lachen zich hier kapot want ook zij vinden de prijzen thuis verschrikkelijk hoog.
Omdat we de uit-knop van die mevrouw nog niet gevonden hebben, horen we ook nog dat de camping in St.Moritz zeker CHF 50,- kost en haar tip is dus om naar Saas-Fe te gaan. De camping kost hetzelfde maar daar zijn alle bergbanen bij inbegrepen. Stiekem lachje daarbij: dan kun je voor hetzelfde geld zeker 3 kabelbanen doen en nog wat en zo.

Woensdag 15 september 2021.
Omdat we maar zo’n 300 m hoog zitten is het ’s morgens al gelijk 20º. De rest van vandaag wel/niet regen. In de hoogte soms weinig zicht vanwege de laaghangende bewolking.

De temperatuur is goed, maar dat de accu leeg is is minder. Gisteravond te veel stroom verbruikt en vannacht de omvormer aan gelaten om de laptop op te laden. Bovendien staan we gedeeltelijk onder een boom en ’s morgens is er geen zon, dus het zonnepaneel doet ook bijna niets. Snel verholpen door de motor even te laten lopen. We rijden langs de V+E en zijn aldus weer helemaal bij. En dat allemaal gratis.

foto 337

Eerst een klein stukje omrijden om LPG en diesel te tanken en dan gaat het weer de grens over naar Zwitserland, de Malojapas op 1815 m. De Molajapas is volgens ons de pas met de meeste haarspeldbochten op de kortste afstand.
Die hoogte van 1800 meter blijft een behoorlijk aantal kilometers als we langs de Silvaplanersee naar St. Moritz rijden. Boven is de temperatuur gezakt naar 9º. Precies andersom als eerdere dagen waar het ’s morgens kouder dan ’s middags was.
Het is een beetje vreemde omgeving: geen hoogvlakte waardoor we rijden en ook geen hooggelegen dal. Boomloos met hele grote meren en een paar zeer toeristische dorpen met gigantische hotels.

foto 339-341-342-345-348

In St. Moritz slaan we af naar de Berninapas (2323 m) en gaan zowel naar boven als naar beneden bijna gelijk op met de beroemde Bernina-expres. Jammer dat de trein door de hoofdstraat van een van de dorpen aan kwam rijden, maar omdat die net om de bocht aankwam we hem niet tijdig genoeg zagen om de video aan te zetten.Onder aangekomen zijn we weer in Italië. Een klein stukje voorbij Tirano in Lovero vinden we een prima CP voor een aangenaam prijsje van € 8,- all-in, waardoor de totale overnachtingskosten tot en met nu € 100,- precies zijn.

foto 353-358-364-370

Donderdag 16 september 2021.
Km 142695. Temperatuur is goed, maar de nattigheid is minder.

Vannacht regen, regen, regen. Vanaf gisteravond 8 uur en ’s morgens nog steeds. We besluiten te wachten met verder rijden totdat het (bijna) droog is en dat is pas na de middag. Je ziet nu als je iets hoger komt sowieso niets omdat je dwars door de regenwolken rijdt.
We hebben wel een lekkage rechts voorin, behoorlijk zelfs. Gelukkig zit het bed achterin, dat blijft droog. Al doende komen we er achter dat we de camper het beste voor wat lager kunnen zetten zodat de schade zoveel mogelijk beperkt blijft. Eerste prioriteit als we thuis zijn. Langzaam houdt ook de regen op en soms vallen er zelfs gaatjes in de wolken waardoor je net kunt zien waar je bent.
Achter ons rijdt de hele tijd een Belg en als we boven stoppen komt hij naast ons staan. ‘Poeh poeh, want ben ik blij dat jullie voorop reden. Jullie hebben ons in het kielzog meegenomen want onze diesel is bijna op.’ Zo doe je een goed werk zonder het eigenlijk te weten 🙂
Zoals altijd hebben we een idee van de route en hoelang je erover doet, maar waar je geen rekening mee kunt houden is dat tijdens de afdaling van de Stelvio een ongeluk gebeurd is en 2 tegemoetkomende ambulances alles blokkeren. Gelukkig lijkt het allemaal qua schade mee te vallen en drie kwartier stil staan is ook te overzien.

foto 373-374-376-377-378

Aan de andere kant van de Stelvio komen we door Schluderns en zoeken daarna de CP in Glurns (Glorenze in het Italiaans), nog net Italië. Die is op de parkeerplaats bij de kerk, maar voordat je daar bent moet je de stadspoort van 2,8 m hoog door. Jammer dan, dat gaat niet. Omrijden naar de andere kant van het dop, hemelsbreed een paar honderd meter. Het omrijden is echter meer dan 6 km over een landweg van precies camperbreedte en pas dan zien we dat de plek ongeschikt is. Je komt er met de camper nauwelijks op, plaatsen te klein en er staat nog nèt niet dat overnachten verboden is. Het hele stuk terug en naar een CP vòòr de camping ergens. Daar blijkt alles vol te staan. Weer een stuk terug naar een andere camping maar dan moeten we weer door die poort of omrijden. Nee, dus. We hebben toch ergens een paar campers op een parkeerplaats gezien bij de sportvelden? Op goed geluk terug richting de stadspoort en ja hoor. We gooien € 1,50 in de parkeerautomaat, voldoende tot de volgende dag 9.50 uur en dan blijkt ook nog eens de automaat kapot: wel inslikken, maar geen ticket geven. Het is wel allemaal goed gekomen.

Vrijdag 17 september 2021.
Km 142800. Zon!! en gelijk 18º als we wakker worden.

Nu moeten we weer die stadspoort door…. en dus maar weer die omleiding rijden voordat we terug Zwitserland in gaan. Direct over de grens komen we bij Klooster Müstair, Unesco werelderfgoed. Heel oud, maar niet erg bijzonder vinden wij. Door naar Zernez over de Ofenpas (2149 m).

foto 385-387-393

foto 399-401-404

Een stukje na Zernez gaan we rechtsaf de Albulapas (2315 m) op Daar bovenop ligt de CP waar we willen blijven, maar dat gaat ff niet door. Pal naast de weg, nauwelijks plaats, hartstikke scheef, veel losse rotsen. Nou, dan maar verder waarbij het probleem is dat we in een dun gezaaid CP-gebied zitten.

foto 412-414-421-422-426-434

In Filisur is een ACSI-camping en die doen we aan. Normaal een bedrag van max € 20,- exkl. toeristenbelasting. Maar, zo zegt die man, daar doen we niet meer aan en de prijs is CHF 45,- inkl. stroom. We hebben vriendelijk bedankt en zijn in Tiefencastel terecht gekomen. Fantastische camping met aardige mensen voor 25 euro of CHF. Iedereen rekent hier 1:1.
Voordat de camper goed en wel op de plaats staat hebben we al kennis gemaakt met enkele mensen die er al staan en zijn we al een half uur verder. Vooral de Duitse buren, een wijnboer met echtgenote uit Oberhausen aan de Nahr (ligt een stukje oostelijk van Trier), komen niet uitverteld.34

Zaterdag 18 september 2021.
Km 142925. Prachtig weer om een dan niks te doen.

Hij, van de Duitse buren, heeft vandaag 110 km gefietst en zij (van 73), iets minder. Petje af, vooral omdat daarna genoeg adem over was om heel veel te vertellen.
Wij zijn even naar beneden naar het dorp gelopen. Kippetje. Terug niet. De dunnere lucht is toch wel een probleem af en toe. We zitten nog steeds op 900 m hoogte hier.

foto 440-443-447

2021-3 Zwitserland (7)

Zondag 19 september 2021.
Km 142925. Het begint redelijk: tot Davos houden we het droog. Dan is de wereld weer dichtgewolkt bij weinig graden en ook nog regen.

Vanuit Tiefencastel vertrekken we dus naar Davos en dan verder naar Landquart. Alle dorpen die we doorkomen heten Davos-…., waarschijnlijk met de bedoeling om alle hotels, campings enz. in Davos te laten liggen. De stad Davos zelf stelt absoluut niks voor, is ook zeker niet mooi. Als je hier niet moet zijn, kun je beter wegblijven.
Onderweg zien we een bord staan met verwijzing naar de Salginatobelbrücke. Als we geweten hadden hoe ver dat was over een smal weggetje hadden we het waarschijnlijk niet gedaan. De weg was op zich wel mooi, maar de brug is niet bijzonder, ondanks dat het Weltmonument is. Misschien toch omdat ze in 1930 gebouwd is?

foto 455

Gauw verder dus, door de regen, naar de CP in Vaduz (Liechtenstein) en dan wordt het ook wat droger. De CP ligt bij het stadion en pal aan de dijk langs de Rijn. Die is hier nog maar een brede stenige beek.

foto 460-464

Maandag 20 september 2021.
Km 143040 De voorspellingen zijn nogal somber: regen. Gelukkig valt het in werkelijkheid mee.

Het is wel een donkere dag op een enkele dappere poging van de zon na. Maar die mogen geen naam hebben. Gelukkig is het wel de hele dag droog. Pas als we op de CP in Glarus, vlak voor de Klausenpas, staan begint het weer wat te druppelen.

foto 469

En dan heb je weer zowat. Betalen moet je hier via de app Twint. Die kent twee versies: prepaid en gekoppeld aan een creditcard. Niets aan de hand zou je zeggen. Totdat je die koppeling probeert te maken en dat alleen blijkt te kunnen met een Zwitsers telefoonnummer. Helaas dat tientje niet kunnen betalen dus.
Maar dan verschijnt een juffrouw van de gemeente. Die gauw vragen en dan blijkt dat zij niet weet dat het met Twint niet werkt. Maar met e-banking (zij geeft het banknummer), gewoon overschrijven dus, werkt het wel. Eind goed, al goed.

Dinsdag 21 september 2021.
Km 143198. Het begint bewolkt, maar er zijn al blauwe plekjes te zien. In de loop van de dag volop zon totdat het eind van de middag weer wat dicht trekt. Aangenaam temperatuurtje, dus niet al te warm.

De CP ligt naast het station en zo ongeveer tegen de rails aan. Geen afscheiding naar de voorbijkomende treinen. We staan met een stuk of vijf campers hier en onze buren, een jong stel uit Dld., vertelden ’s morgens dat ze de treinen ’s nachts goed gehoord hadden. Wij dus niet. Wel ’s morgens om 6 uur gedurende 2 minuten de dol geworden kerkklokken op 10 meter afstand. waarom die luidden zal een raadsel blijven. Net zo goed als gisteravond om 18.20 u toen hetzelfde gebeurde.

foto 481-482-479

Wat gisteren op ons niveau gevallen is als regen, was boven in de bergen sneeuw. Het ziet er behoorlijk wittig uit daarboven. En dat levert dan weer mooie plaatjes op.
De erg hobbelige route gaat over de Klausenpas en dat is in principe geen doorgaande weg. Gevolg is dat er weinig verkeer overheen gaat buiten die er moeten zijn. Vooral veeboeren die het vee naar het dal halen zijn aan het werk.

foto 493-502

Alle mensen die er dus niet overheen gaan missen nu een geweldige omgeving. Prachtig is het hier, zeker een van de mooiste die we gereden hebben. Je mag er met maximaal 2,30 m breedte op en dat is op langere stukken ook zeer terecht.
Als de weg weer naar beneden gaat rij je kilometers rechts langs de berg en links naast een honderden meters diep ravijn met een bijna loodrechte wand omlaag, natuurlijk zonder enige beveiliging. Waarschijnlijk onder het motto ‘dan let je maar goed op’.
Ook kun je je hier goed de gigantische krachten voorstellen die ervoor gezorgd hebben dat er bergen ontstonden. In de loodrechte wanden zie je soms de horizontale aardlagen die duizenden meters omhoog geduwd zijn.

foto 490-496-499-503-506-517-521

Op de pas een helikopter aan het werk. Die haalde ergens bovenin de stammen op en dropte die dan op de verzamelplaats. Iedere keer als die aan kwam vliegen mocht het verkeer niet doorrijden en ontstond er een ‘file’ van 1 of 2 auto’s. 🙂

foto 491

Aan het einde van de pasroute ligt Bürglen, Heimatort van Wilhelm Tell, de bekende boogschutter-die-appel-van-het-hoofd-van-zijn-zoon-schoot. Zijn standbeeld was voorbij voordat we het echt gezien hadden en stoppen is overal bijna niet mogelijk.
We komen dan een stuk langs de Urner See, een arm van de Vierwaldstätter See en in Brunnen is een P-plaats voor CHF 5,-/dag. Daar planten we ons neer en pakken de fiets om naar het dorp te gaan. Snel gezien hoor, want weinig loos.

foto 528-533

Woensdag 22 september 2021.
Km 143209. Het is 12º en behoorlijk bewolkt. Beetje vreemde wolken, je ziet ze laag hangen en toch is het zwaar heiig. En nog gekker, je hebt het idee dat de zon er ook nog een beetje doorheen piept. In de loop van de dag meer zon en aangename temperaturen.

Het is dus zeker geen echt fotoweer al de tijd die we langs de Vierwaldstätter See rijden. Op de weg is het best mooi en als je naar het water kijkt, krijg je zo’n donkere blik terug.
De route vandaag gaat vanuit Brunnen noordwaarts met een grote boog door de bergen over Oberägeri naar Küssnacht, Zug en dan weer naar het zuiden naar Luzern en verder over de 4 naar de CP in Giswil.
De plaatsen waar we doorheen komen zijn niet bijzonder. Veel moderne bouw, ook in Luzern. Wat ook opvalt is het grote aantal hele grote bouwprojecten. Niet alleen vandaag, maar überhaupt overal. Oké, verder niets te vertellen behalve dat we ’s avonds in Giswil staan op de waarschijnlijk minste camperplaats ooit. Zeer van deze vakantie. Maar we hadden geen keuze in dit dunbezette gebied. Een juffrouw die we vragen of we niet op een andere plek kunnen staan vertelt dat er een aantal plaatsen waren hier, maar die zijn vorige zomer vanwege de corona allemaal gesloten.

Toch nog een paar fotootjes: 537-543-551-553

Morgen gaat het naar Duitsland.

Donderdag 23 september 2021.
Het is 12º en er hangen wat wolkjes, maar….

De CP in Giswil was gratis en eigenlijk de enige mogelijkheid in de buurt, maar wel de slechtste van deze hele reis. Toch waren we in gezelschap van 4 collega’s die samen met ons hebben mogen genieten van per kwartier respectievelijk 2, 4, 6 en 8 bimmels en bij die 8 ook nog eens het urengetal. Dat waren om 12 uur dus 20 keer klokgeklepel. Gedurende de nacht geen verkeer, maar de nacht was hier wel kort.
Dus ’s morgens op tijd wakker en dan rijden we de Panoramastrasse op naar de Glaubenbüelenpas van 1611 m., de laatste van deze reis. Die weg begint direct bij de CP en is uitgevoerd als single-track-road, zowel naar boven als aan de andere kant naar beneden. Vrachtwagens en bussen mogen vanaf deze kant alleen op de oneven uren naar boven.
Er hangen wat wolkjes, maar…. als we een stukje naar boven zijn, zitten we boven de wolken en is het de rest van de dag strak blauw bij een dikke 20º. Ook weer een mooie pas en nogal avontuurlijk ook omdat die zo smal is en er toch ook tegenverkeer is. Soms gaat dat passeren gemakkelijk, soms is het terugzetten of wachten op het terugzetten van de tegenligger.
Allemaal goed gekomen.., tenminste totdat we een kilometer of 15 voor de Duitse grens ineens een knal horen van de ontploffende rechter voorband. Enfin, lang verhaal kort: verzekering bellen, mannetje komen, reserveband erop en na een dik uur verder rijden. Alles bij elkaar toch en paar uur vertraging omdat we ook nog eens in het erg drukke werkverkeer terecht komen. We vinden een hele mooie, rustige CP net over de grens in Duitsland in Lauchringen. Dat waren voor vandaag weer meer dan genoeg belevenissen.

Ik ben een Zwitserse koe en dit is mijn land en jullie wachten maar tot ik weg ben. Zo.

foto 554-558-564-569

Vrijdag 24 september 2021.
Km 143505. Het is 12º en de wereld is klein.

Maar die kleine wereld is maar heel even klein. Als we wat kilometers weg zijn, zijn we het mistgebied voorbij en hebben we de rest van de dag een helemaal blauwe hemel met het bijbehorende zonnetje.
De beheerder die de centjes (€ 8,-) op kwam halen gisteravond was een heel vriendelijke man. Hele tijd mee staan te kletsen. Over wat je allemaal zou kunnen doen hier vanuit deze camperplaats. Daar kun je gemakkelijk 14 dagen mee vullen, aldus zijn verhaal. Dat klopt ook wel, want je zit hier vlakbij Zwitserland en met de trein zijn een aantal steden daar gemakkelijk bereikbaar en dan met de fiets terug, volgens hem. Een paar kilometer verder noordwaarts zit je al in het Schwarzwald enz. enz.
Wij vertellen hem dat we een paar weken in Zwitserland geweest zijn, waarop hij concludeerde dat wij dan wel rijk moeten zijn gezien de prijzen daar. Maar, als je goed oplet kan de duurte ietsje beperkt blijven. Voorbeeld: aan overnachtingskosten zijn we de afgelopen dik 4 weken gemiddeld ietsje meer dan € 5,- per nacht kwijt. We hebben het nu even niet over de boodschappen en de brandstof. Uit eten hebben we maar een enkele keer gedaan want dat is excessief duur. Nog een laatste voorbeeld: Wienerli met Pommes CHF 14,50. Dan heb je dus 2 knak met wat friet.

We gaan op weg naar huis. Saaie dag want we moeten dik 600 km en die gaan al grotendeels over de autobaan. Geen foto’s ofschoon we wel door mooie landschappen, zoals het Schwarzwald, rijden. ’s Avonds stoppen we in Alzey en hebben we er ongeveer 350 km op zitten na de nodige opstoppingen overleefd te hebben. Morgen de rest, dat zijn er nog 275 en hebben we in totaal nét geen 4100 km gereisd.

En als alles goed gaat was dit het laatste verslag.

Tot slot. Is Zwitserland duur? Kloppen de verhalen? Ja, volmondig ja. Van de andere kant heb je het zelf ook wel wat in de hand, tenminste als je zoals wij met de camper onderweg bent.

Boodschappen doen moet gebeuren, maar iets meer van thuis meenemen als anders of even de grens over naar Frankrijk, Italië of Oostenrijk als dat mogelijk is. Tanken moet en is duur, maar net zo duur als in Italië en 25-30 cent duurder dan in Duitsland
Tol oftewel het toegangsticket is niet weinig, maar alles bij elkaar minder dan Frankrijk. Gezien de moeilijke wegenbouw met vele bruggen en tunnels is dat ook nog eens te rechtvaardigen.
Parkeren in alle vormen en op alle plekken is gewoon te duur. Zelfs op ‘wandelparkeerplaatsen’ ergens in nergens moet je betalen. Net als camperplaatsen die meestal véél te duur zijn voor het gebodene en gemiddeld dubbel zo veel kosten als in de rest van Europa.
Betalen via de QR-code van Twint (op een aantal plaatsen ‘mogelijk’) is op zich al niet toeristenvriendelijk (Twint is alleen in Zwitserland, 2 verschillende apps mogelijk), maar als het dan ook nog niet werkt… Waarom doet men hier zoiets? Waarom wordt het niet getest?
Er is overal 4G-dekking en meestal prima. Maar Zwitserland is geen EU-land en dat betekent dat bijv. Ziggo niet te vangen is hier, zelfs niet via een VPN.
“Gewone’ toeristen worden naar ons idee gedoogd. Overdreven natuurlijk, maar afgezet tegen de ontvangst van internationale bobo’s uit politiek en bankwezen zou je dat wel gaan denken.

Conclusie die we al enkele dagen voordat we thuis maakten: prachtig land, maar we gaan er ‘nooit’ meer naartoe. De redenen: veel te duur, een gevoel van overal gecontroleerd worden (terwijl we nergens gecontroleerd zijn).

Maar de échte conclusie: het is een schitterend land en wij hebben een prachtige rondreis gemaakt.

Tot weer eens een volgende keer.

2021-3 Zwitserland (einde)

En dit was ongeveer de route, de plaatsen kloppen, de wegen soms niet helemaal maar dat mag de pret niet drukken.

De laatste dag, zaterdag 25 september, verliep toch weer enigzins anders dan gepland. Omdat het niet zo erg druk was en ook niet helemaal duidelijk of de A61 nog helemaal dicht zou zijn én de ervaring dat àls die dicht was dat het dan erg druk op de A3 was, deed ons besluiten toch de A61 te kiezen. Daar was eigenlijk ook niets mis mee, ware het niet dat pal voor de eerste afsluiting (vanwege de wateroverlast enige weken geleden) een ongeluk gebeurd was waardoor er 6 km file stond. Daarna werd het alleen maar erger en kozen we ervoor om binnendoor te gaan. Dat ging verder prima, maar kost wat meer tijd. Toch waren we tegen 15.30 uur thuis en hadden we een dik uur later de camper weer leeg. Chinees halen (al die tijd niet gehad) en einde verhaal.

Plannen voor volgend jaar zijn er en nu is het afwachten of die dan door kunnen gaan.

Nog even een samenvatting van cols en zo:
1. Col de la Faucielle 1323 m
2. Col de la Croix 1780 m
3. Les Diablerets 1170 m
4. Lac Retaud 1726 m.
5. Col du Pillon 1546 m
6. Col des Mosses 1144 m
7. Glacier du Moiry 2400 m
8. Crans Montana 1495 m
9. Waterval Cassata del Toce
10. Nufenenpas 2480m (2 keer)
11. Grimselpas 2165 m
12. Furka 2431 m
13. Sustenpas 2224 m
14. Gothardpas
15. Oberalppas 2044 m
16. Passo del Lucomagna 1914 m.