Zaterdag 4 mei 2024.
Weer: idem als gisteren, maar wel nu 24º
foto 561
Eerste stop vandaag is een kleine 2 km verder, bij de paardjesfabriek.
Het verhaal: de echte oorsprong is niet duidelijk, maar in 1928 hebben de 2 broers Olsson (13 en 15 jaar) met 400 SKr geleend geld een bandzaag gekocht en een fabriek opgericht. Werledberoemd werden de paardjes na de wereldtentoonstelling in New York in 1939 waar een over-dimensionaal exemplaar stond. Nu is er geen Zweeds huis waar geen paardje aanwezig is. Natuurlijk voornamelijk in Falun-rood en fraai beschilderd. De start van de fabricage begint met een zaag-robot, maar daarna is het helemaal handwerk.
foto 554-555-556-558-559-574-576-577-578
We komen door Mora waar de jaarlijkse 3-daagse markt aan de gang is. Zoveel auto’s en mensen hebben we in geen tijden meer gezien. Heel Zweden is hier zo lijkt het. P-plaats? Vergeet het of je moet bereid zijn heel ver te lopen. Vanuit de camper zien we een deel van de markt. Bij ons heet dat braderie en zijn er dezelfde kramen.
Dan gaan we verder naar Leksand naar een zo te zien mooie CP een paar km buiten de stad. En dat blijkt ook zo te zijn. Perfecter kan bijna niet, gelegen aan een weg waar nauwelijks een auto voorbij komt en vrij zicht over het meer. Er staan al 2 collega’s en 1 caravan en of het zo moet zijn: de plek precies in het midden is vrij gelaten voor ons. Dat het niet poepie vol is ligt er misschien aan dat er geen enkele voorziening is. Gelukkig!
foto 567-569
foto 581-582-584-587-591
km stand 175129
Zondag 5 mei 2024.
Weer: terug met beide benen op de grond. Geen zon te zien, max 15º en af en toe een druppeltje.
Het eerste dat vandaag opvalt is dat de berkenbomen een groene schijn gekregen hebben. Misschien was de temperatuur van de afgelopen dagen de trigger, wie weet. De blaadjes piepen tevoorschijn.
We rijden een dikke 3 km terug naar de hoofdroute en vervolgens 25 km rechtdoor. Het is rustig en wij sukkelen met 50-60 km/u door. Hoe rustig: we zijn 3 auto’s tegengekomen en 1 auto heeft ingehaald. Wat verder komen we in Falun.
foto 593
In het begin van de 13e eeuw (!) moest een geitenbok ’s avonds terug in de stal. Hij kwam aanzetten met rode horens en een rode vacht. De boer vroeg aan de herdersjongen hoe dat gekomen was waarop de jongen hem de plek toonde waar de bok zich graag in de aarde rolde. Dat was het begin van de kopermijn in Falun.
Een ander verhaal zegt dat de boer met zijn vee langs de berg kwam en vanaf die berg een reuzenvrouw grote stenen naar hem gooide. De bok was direct dood, maar de boer werd gemist. Hij roept dus kwaad naar de vrouw waarvoor dat nodig was. De vrouw vertelde dat haar gestorven vader haar opgedragen had de schat in de berg te bewaken, maar dat ze het moorden nu wel zat was, ‘of de boer de berg niet wilde hebben’. Dat was het begin van de kopermijn in Falun.
Het koper van Falun is wereldwijd verkocht en gebruikt o.a. op het dak van het slot van Versailles. De mijn is in 1992 stil gelegd.
foto 599-601-603
foto 604-605-611 (in het museum)
foto 620-625-628-631-633
Een ander verhaal hieraan verbonden is waarom de huizen in Zweden veelal rood geschilderd zijn. In de 17e eeuw was de bloeitijd en werden er voor de arbeiders huizen gebouwd o.a. in Falun. Tegenwoordig nog te zien in het stadsdeel Elsborg, alle met de gevel naar de straat. Die straten werden in een rechthoekig patroon aangelegd. Op enig moment in die eeuw werd door de stadvaders besloten dat de gevels geverfd moesten worden, het moest er mooi uitzien. Om die verf te maken werd gebruik gemaakt van de niet-gebruikte mineralen uit de kopermijn. Al naar gelang de samenstelling daarvan en de fabricage varieert de de kleur van Falun-rood van wat lichter tot bijna zwart. De verf werd heel geschikt geacht om onbehandeld hout te beschermen. Als je ziet welke mineralen er in zitten kan het bijna niet anders zijn. De verf moet onder de categorie zwaar vergif vallen.
foto 636-637
foto 638-642-646-648-652
foto 640-656
foto 658-662-663
Km-stand 175179
Maandag 6 mei 2024.
Weer: het begint met 8º, grijs en eindigt ’s middags met 5º en wat zon. Waarschijnlijk heeft de kerstman de deur open laten staan….
De CP is eigenlijk de P-plaats van het feestterrein van de buurt. De berg asresten van het Walpurgisnachtvuur ligt er nog. Prima plek overigens, zonder feest erg rustig. Er staat nog een Nederlandse man met een busje en later komt er nog een grote camper met grote aanhanger bij staan.
foto 664-665-666-667
Wij gaan ’s morgens langs de bergen met steenafval terug naar Falun en vervolgens naar de Staberg bergsmansgård: het huis en de weelderige tuin van een mijn-medewerker op niveau. Het huis was dicht en in de tuin werd gewerkt om er straks mooi uit te zien. Verder dus.
foto 668-669-670
Enigszins uit de route naar Gävle. We parkeren bij het slot en gaan te voet de stad in, vooral op zoek naar de oude binnenstad. Niets aangegeven waar we wijs uit worden en dus lopen we totaal verkeerd door het stenen gedeelte door de stad. Twee herinneringen: het was intussen steenkoud met een vervelende wind en de koffie was prima. Daarna vinden we uiteindelijk toch Gamla Gefle met de houten huizen en oude straatjes.
foto 671-673-674-676-677-678-698
foto 683-684-685-687-688–689-690-691-696-697
We rijden een stuk terug en buigen dan zuidwaarts af. Sinds ons vertrek voor het eerst, een klein beetje hemelsbreed, dichter bij huis. De CP bij bij Storsjön onder de brug is voor ons alleen. Best wel veel verkeerslawaai, maar we zijn wel wat gewend.
foto 700-701
km-stand 175320
Dinsdag 7 mei 2024.
Weer: van 5º naar 11º en van zon naar wolken en terug.
We zijn wel even wakker geweest van het verkeer vanmorgen heel vroeg.
Toen we echt wakker waren en ontbeten hadden zijn we de route gaan volgen naar Åvesta. Enkele tientallen kilometers een slingerende weg door de bossen, sommige stukken gerooid en soms ook alweer aangeplant. Erg stil is het wel. Tijdens de laatste 10 km is het enige levende dat we zien een wandelaar. Raar, geen huis, geen auto in de verre omtrek gezien.
foto 702-705-706
In Åvesta wordt je verwelkomd door een gigantisch betonnen Dala-paard. Dat staat op een terrein met winkels , tankstation, restaurants enz. Op de foto. Dan wat rondkijken en zien dat er in het restaurant een lunchbuffet is, alweer voor SKr 125 pp all in. Visfilet met sausje, aardappels zoveel je wil en salade van het buffet. Drinken, div soorten limonade incl. koffie en thee. Niks van te zeggen toch?
foto 708
In Åvesta was een koper-verdelingsfabriek en een muntenfabriek. Het terrein is intussen herbestemd met culturele en zakelijke activiteiten. Het muntenmuseum is maar sporadisch in de week open, nu dus niet. De grootste munt ter wereld van bijna 20 kg blijft verborgen.
foto 715-717
De mijnen in en rond Fagersta zijn in de 1980-er jaren gesloten. De plaats zelf was vooral de woonplaats van mijnwerkers.
In Ängelsberg ligt Engelsberg Bruk, genoemd naar de bergman Englika die hier een gieterij oprichtte. De gebouwen stammen uit de 17e eeuw en de techniek van 1870. Het geheel werkt nog en heeft de status van Unesco werelderfgoed.
foto 723-724-726
Naar Sala zijn het dan nog 43 km en we zijn nog geen 3 km op weg of er staat een hert vlak langs de weg naar die gekke mensen te kijken. Als we stoppen loopt het beest rustig weg ‘ik wil wel naar jullie kijken maar andersom hoeft niet….’
Bossen, bossen, water, bossen enz. Soms enkele percelen gerooid, soms wat akkerland ertussen en soms vierkante kilometers opschietend nieuw bos.
foto 720
In de (gewezen) zilverstad Sala vinden we een CP waar je alleen met Swish kunt betalen. Dat is dan jammer want dat werkt alleen als je een Zweedse bankrekening hebt. Die had koning Gustav Wasa wel denken we. Hij liet hier in Sala zo veel mogelijk zilver delven, tot zelfs wel enkele tonnen per jaar.
foto 728-732
km-stand 175473